ବିଶ୍ୱର ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟ: ଆଶା ଓ ଆହ୍ୱାନର ଏକ ବିଶ୍ଳେଷଣ
ପରିଚୟ
ସଂଯୁକ୍ତ ରାଷ୍ଟ୍ର (UN) ଦ୍ୱାରା ୨୦୧୫ ମସିହାରେ ପ୍ରଣୀତ ହୋଇଥିବା ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟ (Sustainable Development Goals – SDGs) ବିଶ୍ୱର ଏକ ଭାଗ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି । ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକ ଗରିବୀ ଦୂରୀକରଣ, ପରିବେଶ ସଂରକ୍ଷଣ, ଶାନ୍ତି ଓ ସମୃଦ୍ଧି ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତମ ଭବିଷ୍ୟତ ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ଆହ୍ୱାନ କରେ । ତେବେ, ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇ ୧୪ ତାରିଖରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକ ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ବିଶ୍ୱ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମୋଡ଼ରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଯେଉଁଠାରେ କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଶାଜନକ ପ୍ରଗତି ହୋଇଥିବା ବେଳେ ଅନ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକରେ ଆହୁରି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟବିନ୍ଦୁ ବାକୀ ରହିଛି । ଏହି ଲେଖାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି SDGs ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବା, ଏହାର ମହତ୍ୱ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା ଏବଂ ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ସ୍ଥିତିର ଏକ ନରମ ଓ ବିସ୍ତୃତ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ।
SDGs: ଏକ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ନକ୍ଷତ୍ର
SDGs କେବଳ କିଛି ସଂଖ୍ୟାତ୍ମକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଏକ ମାନବବାଦୀ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥିବା ଏକ ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ପରିବେଶଗତ କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନା । ଏହି ୧୭ ଗୋଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଓ ତା’ର ଅନ୍ତର୍ନିହିତ ୧୬୯ ଗୋଟି ଉପ-ଲକ୍ଷ୍ୟ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଦିଗ ଏବଂ ଆଗାମୀ ଦିନରେ କଣ କରିବାକୁ ହେବ ତା’ର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ଏକ ‘କମ୍ପାସ’ ବା ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି, ଯାହା ସରକାର, ବେସରକାରୀ ସଂଗଠନ, ବ୍ୟବସାୟ ଏବଂ ସାଧାରଣ ନାଗରିକମାନଙ୍କୁ ଏକ କୋର୍ଡିନେଟେଡ ଢାଞ୍ଚାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ । ଗରିବୀର ଅନ୍ତ, କ୍ଷୁଧା ମୁକ୍ତି, ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ, ମାନସିକ ଓ ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା, ଜଳ ଓ ସ୍ୱଚ୍ଛତା, ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଜଳବାୟୁ ସହ ଲଢ଼ିବା, ସମୁଦ୍ର ଓ ଜମିର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ଶାନ୍ତି ଓ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଭଳି ସମସ୍ତ ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଏଥିରେ ସମାହିତ ।
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ସ୍ଥିତି: ଆଶା ଓ ଆହ୍ୱାନ
ସଦ୍ୟତମ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଶାବାଦୀ ସ୍ଥିତି ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଶିଶୁ ମୃତ୍ୟୁ ହାର କମାଇବା, ମାତୃ ମୃତ୍ୟୁ ହାର କମାଇବା ଏବଂ କେତେକ ରୋଗର ନିରାକରଣ ଦିଗରେ ପ୍ରଗତି ହୋଇଛି । ଗରିବୀ ହ୍ରାସ ଦିଗରେ ମଧ୍ୟ କିଛି ସଫଳତା ମିଳିଛି । ତେବେ, ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟସୀମା ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ହାସଲ ହେବା ସମ୍ଭାବନା ଏବେବି କମ୍ ।
- ଗରିବୀ ଓ କ୍ଷୁଧା: ଗରିବୀ ଓ କ୍ଷୁଧାର ଅନ୍ତ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକ ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ଅନେକ ଦେଶ ପଛରେ ରହିଛନ୍ତି । କୋଭିଡ-୧୯ ମହାମାରୀ, ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଚାଲିଥିବା ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କ୍ଷୁଧା ଓ ଅପପୁଷ୍ଟିର ସମସ୍ୟାକୁ ଆହୁରି ବୃଦ୍ଧି କରିଛି ।
- ଶିକ୍ଷା ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ: ଗୁଣାତ୍ମକ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ଓ କଲ୍ୟାଣ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକରେ ମଧ୍ୟ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଅସମାନତା ରହିଛି । ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶିକ୍ଷିତ ଶିକ୍ଷକ, ଉନ୍ନତ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ସ୍ୱଚ୍ଛ ପାନୀୟ ଜଳର ଅଭାବ ଅନେକ ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ବାଧା ଦେଉଛି ।
- ଜଳବାୟୁ ଓ ପରିବେଶ: ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ପ୍ରଭାବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ । ଗ୍ରୀନହାଉସ ଗ୍ୟାସ ନିର୍ଗମନକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ପରିବେଶର ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ଦିଗରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବା ଆବଶ୍ୟକ । ସମୁଦ୍ର ଓ ଜମିର ସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ମଧ୍ୟ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ହେବ ।
- ଶାନ୍ତି ଓ ନ୍ୟାୟ: ବିଶ୍ୱରେ ଶାନ୍ତି, ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ନ୍ୟାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିବା ଏକ ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନ । ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଚାଲିଥିବା ସଂଘର୍ଷ ଏବଂ ଅରାଜକତା SDGs ହାସଲରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି ।
ଆଗାମୀ ପଥ: ସମୂହିକ ପ୍ରୟାସର ଆବଶ୍ୟକତା
ରିପୋର୍ଟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିବା ସ୍ଥିତି ସତ୍ତ୍ୱେ, ଆଶା ହରାଇବାର କାରଣ ନାହିଁ । SDGs ହେଉଛି ଏକ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ, ଏବଂ ଏହି ମାର୍ଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେବା ପାଇଁ ସମସ୍ତଙ୍କର ସହଯୋଗ ଓ ସମୂହିକ ପ୍ରୟାସ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ ।
- ରାଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି: ସରକାରମାନଙ୍କର ଦୃଢ଼ ରାଜନୈତିକ ଇଚ୍ଛାଶକ୍ତି ଏବଂ ନୀତିଗତ ସମର୍ଥନ ବିନା SDGs ହାସଲ ଅସମ୍ଭବ । ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକୁ ଜାତୀୟ ବିକାଶ ଯୋଜନାରେ ସାମିଲ କରିବାକୁ ହେବ ।
- ଅର୍ଥନୈତିକ ନିବେଶ: SDGs ହାସଲ ପାଇଁ ବିପୁଳ ପରିମାଣରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ନିବେଶ ଆବଶ୍ୟକ । ଦେଶୀୟ ସମ୍ବଳ ସହିତ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସହଯୋଗ ଏବଂ ବେସରକାରୀ କ୍ଷେତ୍ରର ସହଯୋଗ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।
- ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତି: ନୂତନ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଏବଂ ବୈଷୟିକ ଜ୍ଞାନର ବ୍ୟବହାର SDGs ହାସଲକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିପାରେ ।
- ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ସହଯୋଗ: ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକର ସଫଳତା ପାଇଁ ସାଧାରଣ ଜନତାର ସଚେତନତା ଏବଂ ସକ୍ରିୟ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ । ପ୍ରତି ବ୍ୟକ୍ତିର କ୍ଷୁଦ୍ର ପ୍ରୟାସ ମଧ୍ୟ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରେ ।
ଶେଷ କଥା
SDGs ହେଉଛି ମାନବ ସମାଜର ଏକ ସାମୂହିକ ଦାୟିତ୍ୱ । ଏହା ଏକ ଆହ୍ୱାନ ସହିତ ଏକ ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ଅଟେ । ଆମେ ଯଦି ସମସ୍ତେ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା, ତେବେ ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ଏହି ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡିକ ହାସଲ କରିପାରିବା ଏବଂ ଏକ ଉତ୍ତମ, ସମୃଦ୍ଧ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ବିଶ୍ୱ ଗଢ଼ିପାରିବା । ଆମେ ଆଶାବାଦୀ ରହିବା ସହିତ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲାଗିପଡ଼ିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
‘A compass towards progress’ – but key development goals remain way off track
AI ଖବର ପ୍ରଦାନ କରିଛି।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ Google Gemini ରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି:
‘‘A compass towards progress’ – but key development goals remain way off track’ SDGs ଦ୍ୱାରା 2025-07-14 12:00 ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହିତ ଏକ ନରମ ସ୍ୱରରେ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖ ଲେଖନ୍ତୁ। ଦୟାକରି ଓଡ଼ିଆରେ କେବଳ ଲେଖ ସହିତ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତୁ।