ଫର୍ମିଲାବ୍ରେ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ପରୀକ୍ଷା: ମାନକ ମଡେଲର ଏକ ଗୁପ୍ତ ସମସ୍ୟା ଠିକ ହୋଇଗଲା!
କଣ ତୁମେ ଜାଣିଛ, ଆମର ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ସବୁକିଛି – ତୁମେ, ମୁଁ, ଖେଳଣା, ଗଛ, ତାରା – ଏସବୁ କେତେକ ଅତି ଛୋଟ କଣିକା ଦ୍ୱାରା ତିଆରି ହୋଇଛି? ଏହି କଣିକାମାନଙ୍କର ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ବଡ଼ “ମାନକ ମଡେଲ” ତିଆରି କରିଛନ୍ତି। ଏହା ଏକ ବହି ଭଳି, ଯେଉଁଥିରେ ସବୁ ମୌଳିକ କଣିକା ଏବଂ ସେମାନେ କିପରି ପରସ୍ପର ସହିତ ମିଶନ୍ତି ତାହା ଲେଖା ହୋଇଛି।
ମାନକ ମଡେଲରେ କଣ ଥିଲା ସମସ୍ୟା?
ମାନକ ମଡେଲ ବହୁତ ଭଲ କାମ କରୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଏକ ଛୋଟ “ଗାଈ” ବା ଛିଦ୍ର ଥିଲା। ଏହି ଛିଦ୍ରଟି ଥିଲା “ନିଉଟ୍ରିନୋ” ନାମକ ଏକ କଣିକା ସହିତ ଜଡିତ। ତୁମେ ଭାବୁଥିବ, ନିଉଟ୍ରିନୋ କଣ? ନିଉଟ୍ରିନୋ ହେଉଛି ଏକ ଅତି ଛୋଟ, ଓଜନହୀନ କଣିକା, ଯାହାକି ଆମ ଚାରିପାଖରେ ସବୁବେଳେ ଘୁରୁଥାଏ। ସୂର୍ଯ୍ୟରୁ ଆସୁଥିବା ଆଲୋକରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଥାଏ। ଏହି ନିଉଟ୍ରିନୋମାନେ ଏତେ ଛୋଟ ଏବଂ ଏତେ ହାଲୁକା ଯେ ସେମାନେ ବହୁତ କଠିନ ପଦାର୍ଥ ଦେଇ ବି ଯାଇପାରନ୍ତି, କୌଣସି ବାଧା ବିନା!
ମାନକ ମଡେଲ ଅନୁସାରେ, ନିଉଟ୍ରିନୋର କୌଣସି ଓଜନ ରହିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ। କିନ୍ତୁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଦେଖିଲେ ଯେ ନିଉଟ୍ରିନୋର ଖୁବ୍ ହି କମ୍ ଓଜନ ଅଛି! ଏହା ଥିଲା ମାନକ ମଡେଲରେ ଏକ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା। ଏହି କାରଣରୁ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ନିଉଟ୍ରିନୋର ଏହି ଅତି କମ୍ ଓଜନକୁ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ନୂଆ ଉପାୟ ଖୋଜୁଥିଲେ।
ଫର୍ମିଲାବ୍ରେ ହେଲା ଯାଦୁ!
ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଠିକ କରିବା ପାଇଁ, ଆମେରିକାର ଏକ ବଡ଼ ଲାବୋରେଟୋରୀ, ଯାହାର ନାମ ଫର୍ମିଲାବ୍, ସେଠାରେ ଏକ ବହୁତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ପରୀକ୍ଷା କରାଗଲା। ଏହି ପରୀକ୍ଷାର ନାମ ଥିଲା “ମିନିବିପି” (MiniBooNE)। ତୁମେ ଭାବୁଥିବ, ଏହାର ନାମ ଏପରି କାହିଁକି?
ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ପ୍ରକାର କଣିକାକୁ ଖୁବ୍ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରି ଛାଡିଲେ। ଏହି କଣିକାମାନେ ଯେତେବେଳେ ଫର୍ମିଲାବ୍ର ଏକ ବଡ଼ ଟାଙ୍କି ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ପାଣିରେ ପଡ଼ିଲେ, ସେତେବେଳେ ସେମାନେ କିଛି ବିସ୍ଫୋରଣ କଲେ। ଏହି ବିସ୍ଫୋରଣରୁ ନିଉଟ୍ରିନୋ କଣିକା ତିଆରି ହେଲା।
ଏବେ ମଜା ଏଇଠାରେ ଯେ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ଧାରଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ନିଉଟ୍ରିନୋମାନେ ତାଙ୍କର ରୂପ ବଦଳାଇପାରନ୍ତି। ଅର୍ଥାତ୍, ସେମାନେ ଏକ ପ୍ରକାର ନିଉଟ୍ରିନୋରୁ ଅନ୍ୟ ପ୍ରକାର ନିଉଟ୍ରିନୋରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରନ୍ତି। ଯେପରି ତୁମେ ଖେଳୁଥିବା କାର୍ଟୁନରେ ଏକ ଚରିତ୍ର ନିଜର ରୂପ ବଦଳାଇଦେଇଥାଏ।
ପରୀକ୍ଷାର ଫଳାଫଳ କଣ ହେଲା?
ମିନିବିପି ପରୀକ୍ଷା ତାଙ୍କ ହିସାବ କହିଲା ଯେ, ଏହି ନିଉଟ୍ରିନୋମାନେ ତାଙ୍କ ରୂପ ବଦଳାଇବା ଉଚିତ। କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ଯେତେବେଳେ ଦେଖିଲେ, ଦେଖିଲେ ଯେ ଏହି ରୂପ ବଦଳାଇବା ହିସାବ ଠିକ ହେଉନାହିଁ! ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା, ତାଙ୍କ ଧାରଣାରେ କିଛି ଗଡ଼ବଡ଼ ଥିଲା।
ଏହା ହିଁ ଥିଲା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଖବର! ଏହି ଫଳାଫଳ ମାନକ ମଡେଲରେ ଥିବା ଛିଦ୍ରକୁ ଠିକ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କଲା। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ନିଉଟ୍ରିନୋମାନଙ୍କର ରୂପ ବଦଳାଇବାକୁ ଏକ ନୂଆ ଉପାୟରେ ବୁଝାଇ ପାରୁଛନ୍ତି, ଯାହାକି ମାନକ ମଡେଲକୁ ଆହୁରି ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ କରିପାରିବ।
ଏହି ଆବିଷ୍କାର ଆମ ପାଇଁ କଣ ଅର୍ଥ ରଖେ?
ଏହି ପରି ପରୀକ୍ଷାଗୁଡ଼ିକ ଆମକୁ ବିଶ୍ୱର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ଏହା ଆମକୁ ବୁଝାଇଥାଏ ଯେ ଆମେ କଣ ଦେଖୁ, ତାହା ହିଁ ଶେଷ କଥା ନୁହେଁ। ବିଜ୍ଞାନ ଏକ ବହି ପରି, ଯେଉଁଥିରେ ନୂଆ ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ଲେଖାହୁଏ। ଫର୍ମିଲାବ୍ର ଏହି ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ସେହି ନୂଆ ଅଧ୍ୟାୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ।
ଏହି ବଡ଼ ବଡ଼ ରାସାୟନିକ ପରୀକ୍ଷା ଓ ଆବିଷ୍କାର ହିଁ ଭବିଷ୍ୟତରେ ନୂଆ ନୂଆ ଉପକରଣ, ନୂଆ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ତିଆରି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ତୁମେ ଯଦି ଏହିସବୁ ବିଷୟରେ ଆହୁରି ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁବ, ତେବେ ବିଜ୍ଞାନ ହିଁ ତୁମ ପାଇଁ ଠିକ ବାଟ। ଏହି ମହା ବିଶ୍ୱରେ ଏତେ ରହସ୍ୟ ଲୁଚି ରହିଛି, ଯାହାକୁ ଖୋଜି ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ତୁମେ ବି ଏକ ଦିନ ବୈଜ୍ଞାନିକ ହୋଇପାରିବ!
How an experiment at Fermilab fixed a hole in the Standard Model
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-16 16:45 ରେ, Fermi National Accelerator Laboratory ‘How an experiment at Fermilab fixed a hole in the Standard Model’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।