Stanford University ଦ୍ୱାରା 2025-07-16 00:00 ରେ ପ୍ରକାଶିତ ଲେଖା “What does it mean to do ‘community-based research’?” ପଢି ବା ଉପରେ ମୋର ବିଶ୍ଳେଷଣ ଓ ମତାମତ ନିମ୍ନରେ ଉପସ୍ଥାପିତ କରୁଛି। ଏହି ଲେଖାଟି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ-ଭିତ୍ତିକ ଗବେଷଣା (Community-Based Research – CBR) ର ଅର୍ଥ, ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି। ଏହା ଏକ ନରମ ଓ ସହାନୁଭୂତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଶୈଳୀରେ ଲେଖାଯାଇଛି, ଯାହା ଏହି ଗବେଷଣା ପଦ୍ଧତିର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ବୁଝାଇଥାଏ।
ସମ୍ପ୍ରଦାୟ-ଭିତ୍ତିକ ଗବେଷଣା (CBR) ର ଅର୍ଥ:
ସମ୍ପ୍ରଦାୟ-ଭିତ୍ତିକ ଗବେଷଣା କେବଳ ଏକ ଶୈଳୀ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକ୍ରିୟା। ଏହାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଗବେଷଣାର ପ୍ରତିଟି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସଦସ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ସାମିଲ କରାଇବା। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସଭ୍ୟମାନେ କେବଳ ଗବେଷଣାର ବିଷୟ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ, ବରଂ ସେମାନେ ଗବେଷଣାର ସହ-ନିର୍ମାତା ଏବଂ ସହ-ନେତା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ, ଅଭିଜ୍ଞତା ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଗବେଷଣାର ପ୍ରଶ୍ନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ, ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ, ବିଶ୍ଳେଷଣ ଏବଂ ଫଳାଫଳର ପ୍ରଚାରରେ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ।
CBR ର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ:
- ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି: CBR ର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସଶକ୍ତ କରିବା, ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ନିଜ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଓ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା।
- ବାସ୍ତବ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ: ଏହି ଗବେଷଣା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ପ୍ରକୃତ ଆବଶ୍ୟକତା ଓ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜଗୁଡ଼ିକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥାଏ, ଯାହା ଫଳରେ ବାସ୍ତବବାଦୀ ଏବଂ ପ୍ରଭାବୀ ସମାଧାନ ଖୋଜାଯାଇଥାଏ।
- ନୈତିକତା ଓ ସମ୍ମାନ: CBR ରେ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ, ଗୋପନୀୟତା ଏବଂ ନୈତିକତାକୁ ସର୍ବାଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଏ। ସେମାନଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ସ୍ୱେଚ୍ଛାକୃତ ଓ ସୂଚିତ ହୋଇଥାଏ।
- ଜ୍ଞାନର ସୃଷ୍ଟି ଓ ବ୍ୟାପ୍ତି: ଏହା କେବଳ ଏକ ଶୈକ୍ଷିକ ପ୍ରୟାସ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ପନ୍ନ ଜ୍ଞାନ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ଏବଂ ଏହାର ଫଳାଫଳକୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ସହିତ ମିଶି ପ୍ରଚାର କରାଯାଏ।
CBR ରେ ଆହ୍ୱାନ ଓ ସୁଯୋଗ:
ଏହି ପ୍ରକାର ଗବେଷଣା ଏକ ସହଜ କାର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ। ଏଥିରେ ଅନେକ ଆହ୍ୱାନ ରହିଛି, ଯେପରିକି ବିଶ୍ୱାସ ସ୍ଥାପନ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ବିଭିନ୍ନ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ଏକତ୍ରିତ କରିବା, ସମ୍ବଳର ଉପଲବ୍ଧତା, ଏବଂ ଗବେଷଣା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସବୁରି ପାଇଁ ସୁଗମ କରିବା। ତେବେ, ଏହି ଆହ୍ୱାନଗୁଡ଼ିକୁ ଅତିକ୍ରମ କଲେ, ଏହା ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ପାଇଁ ଅପାର ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏହା ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ସାମାଜିକ, ଆର୍ଥିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବିକାଶ ସାଧିତ ହୋଇପାରେ।
ଶେଷ କଥା:
Stanford University ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ଲେଖାଟି ସମ୍ପ୍ରଦାୟ-ଭିତ୍ତିକ ଗବେଷଣାର ମହତ୍ତ୍ୱ ଓ ଗଭୀରତାକୁ ଅନେକ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝାଇଛି। ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ କରୁଛି ଯେ, ପ୍ରକୃତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ, ଆମକୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ କେନ୍ଦ୍ରରେ ରଖି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ସେମାନଙ୍କ ସ୍ୱର ଶୁଣିବା, ସେମାନଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ସହଯୋଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ହିଁ ସଫଳତା ଓ ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବର୍ତ୍ତନର ମାର୍ଗ। ଏହି ଲେଖାଟି ଏହି ଗବେଷଣା ପଦ୍ଧତି ପ୍ରତି ଏକ ନୂତନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରଦାନ କରେ।
What does it mean to do ‘community-based research’?
AI ଖବର ପ୍ରଦାନ କରିଛି।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ Google Gemini ରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି:
‘What does it mean to do ‘community-based research’?’ Stanford University ଦ୍ୱାରା 2025-07-16 00:00 ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହିତ ଏକ ନରମ ସ୍ୱରରେ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖ ଲେଖନ୍ତୁ। ଦୟାକରି ଓଡ଼ିଆରେ କେବଳ ଲେଖ ସହିତ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତୁ।