ଜର୍ମାନ ଜାତୀୟ ପାଠାଗାର (DNB) ରେ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ସିଷ୍ଟମ୍ EMa: ବିକାଶ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ଉପରେ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା
ପ୍ରକାଶନ ତାରିଖ: 2025-07-17 06:01 (କରେଣ୍ଟ ଅୱାରେନେସ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ) ପ୍ରବନ୍ଧର ଶୀର୍ଷକ: E2809 – ドイツ国立図書館（DNB）における自動主題目録システムEMaの開発と運用＜文献紹介＞ (EMa – ଜର୍ମାନ ଜାତୀୟ ପାଠାଗାର (DNB) ରେ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ସିଷ୍ଟମ୍ ର ବିକାଶ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା <ଲେଖା ପରିଚୟ>)
ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଜର୍ମାନ ଜାତୀୟ ପାଠାଗାର (Deutsche Nationalbibliothek – DNB) ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯାଇଥିବା “EMa” ନାମକ ଏକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ (Automated Subject Cataloging) ସିଷ୍ଟମ୍ ଉପରେ ଏକ ଗଭୀର ଏବଂ ସୂଚନାପୂର୍ଣ୍ଣ ବିବରଣୀ ପ୍ରଦାନ କରେ । ଏହା ପାଠାଗାର ବିଜ୍ଞାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ, ବିଶେଷ କରି ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ରେ, ସ୍ୱୟଂଚାଳିତତା ଏବଂ କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା (Artificial Intelligence – AI) ର ପ୍ରୟୋଗ ଉପରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଧ୍ୟୟନ ।
EMa ସିଷ୍ଟମ୍ ର ପରିଚୟ ଓ ଆବଶ୍ୟକତା:
ଆଜିକାଲି ବିଶ୍ୱର ପାଠାଗାରଗୁଡ଼ିକ ଅଭୂତପୂର୍ବ ପରିମାଣରେ ତଥ୍ୟ ଓ ସାମଗ୍ରୀର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି । ଏହି ବିପୁଳ ସାମଗ୍ରୀକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ଓ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ବିଷୟଭିତ୍ତିକ ଭାବେ ବର୍ଗୀକରଣ ଏବଂ କାଟାଲଗିଂ କରିବା ମାନବୀୟ ଶ୍ରମ ଓ ସମୟର ଏକ ବଡ଼ ଆହ୍ୱାନ । ଏହି ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ DNB EMa ନାମକ ଏକ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ସିଷ୍ଟମ୍ ବିକଶିତ କରିଛି । EMa ର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବା, ସଠିକତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ସମ୍ବଳର ସୁବିନିଯୋଗକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ।
EMa ର ବିକାଶ ପ୍ରକ୍ରିୟା:
ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧଟି EMa ସିଷ୍ଟମ୍ ର ବିକାଶର ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି । ଏଥିରେ ସାମିଲ ଥିବା ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:
- କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା (AI) ଓ ମେସିନ୍ ଲର୍ଣ୍ଣିଂ (Machine Learning) ର ପ୍ରୟୋଗ: EMa ସିଷ୍ଟମ୍ ରେ ଉନ୍ନତ AI ଏବଂ ମେସିନ୍ ଲର୍ଣ୍ଣିଂ ଆଲଗୋରିଦମ୍ ର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି । ଏହା ଗ୍ରନ୍ଥର ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ବୁଝିବା, ମୁଖ୍ୟ ଶବ୍ଦ (Keywords) ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବିଷୟ ଶୀର୍ଷକ (Subject Headings) ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ ।
- ଗ୍ରନ୍ଥରୁ ତଥ୍ୟ ନିଷ୍କାସନ (Information Extraction): EMa ଗ୍ରନ୍ଥର ମୁଖବନ୍ଧ, ବିଷୟବସ୍ତୁ, ଶୀର୍ଷକ, ଲେଖକଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶରୁ ସୁବିନ୍ୟସ୍ତ ଭାବରେ ତଥ୍ୟ ନିଷ୍କାସନ କରିବାର କ୍ଷମତା ରଖିଛି ।
- ବିଷୟ ଶୀର୍ଷକ ସଂଯୋଗ (Subject Heading Assignment): ସିଷ୍ଟମ୍ ଟି ପ୍ରାକୃତିକ ଭାଷା ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ (Natural Language Processing – NLP) ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବ୍ୟବହାର କରି ଗ୍ରନ୍ଥର ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ବୁଝି ଏବଂ ଉପଲବ୍ଧ ବିଷୟ ଶୀର୍ଷକ ତାଲିକା (Subject Heading Thesauri) ସହିତ ତାହାକୁ ସଂଯୋଗ କରିପାରେ । ଏହା ଫଳରେ ଉଚ୍ଚ ସ୍ତରୀୟ ସଠିକତା ସହ ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରେ ।
- ମାନବୀୟ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ ଓ ଉନ୍ନତି: ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସତ୍ତ୍ୱେ, EMa ରେ ମାନବୀୟ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷଣ (Human Oversight) ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି । ଏହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ କୌଣସି ଭୁଲ୍ ତ୍ରୁଟି ରହିଲେ ତାକୁ ମାନବୀୟ ଅନୁଧ୍ୟାନ ମାଧ୍ୟମରେ ସଂଶୋଧନ କରାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ସିଷ୍ଟମ୍ ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତାକୁ ନିରନ୍ତର ଉନ୍ନତ କରାଯାଇପାରିବ ।
EMa ସିଷ୍ଟମ୍ ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ଓ ଲାଭ:
DNB ରେ EMa ର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ବିଭିନ୍ନ ଦିଗରେ ଲାଭଦାୟକ ହୋଇଛି:
- କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି: ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ବହୁଗୁଣିତ ଭାବରେ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିଛି, ଯାହା ଫଳରେ କମ ସମୟରେ ଅଧିକ ସାମଗ୍ରୀକୁ କାଟାଲଗ୍ କରାଯାଇପାରୁଛି ।
- ସଠିକତା ଓ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ: AI-ଚାଳିତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ୱାରା ବିଷୟଭିତ୍ତିକ ବର୍ଗୀକରଣରେ ସଠିକତା ଏବଂ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି ।
- ସମ୍ବଳର ସୁବିନିଯୋଗ: ମାନବୀୟ ଶ୍ରମ ଉପରେ ନିର୍ଭରଶୀଳତା କମିବା ଦ୍ୱାରା ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀମାନେ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିଜକୁ ନିୟୋଜିତ କରିପାରୁଛନ୍ତି ।
- ଡାଟା ଗୁଣବତ୍ତା ଉନ୍ନତି: ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ଡାଟାବେସର ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛି, ଯାହା ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସାମଗ୍ରୀ ଖୋଜିବା ଏବଂ ପାଇବାକୁ ସହଜ କରିଥାଏ ।
- ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ: EMa ର ସଫଳତା ପାଠାଗାରଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ବିଷୟଭିତ୍ତିକ କାଟାଲଗିଂ ରେ AI ର ସାମର୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରୟୋଗର ଭବିଷ୍ୟତ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି ।
ଚୁକ୍ତି ଓ ଭବିଷ୍ୟତ ଦିଗ:
ଏହି ପ୍ରବନ୍ଧଟି DNB ର EMa ସିଷ୍ଟମ୍ ର ବିକାଶ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ଉପରେ ଏକ ସମଗ୍ର ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିଛି । ଏହା ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ରରେ AI ର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ରେଖାଙ୍କିତ କରିବା ସହିତ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହି ପ୍ରକାରର ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ ସିଷ୍ଟମ୍ ର ବିସ୍ତାର ଏବଂ ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକ ମାର୍ଗ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି । EMa ର ସଫଳତା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜାତୀୟ ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ପାଠାଗାରଗୁଡ଼ିକୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପ୍ରକାରର ପ୍ରଯୁକ୍ତିକୁ ଆପଣାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ।
ସାରାଂଶରେ, ‘E2809 – ドイツ国立図書館（DNB）における自動主題目録システムEMaの開発と運用＜文献紹介＞’ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ହେଉଛି ପାଠାଗାର ବିଜ୍ଞାନରେ ସ୍ୱୟଂଚାଳିତ କାଟାଲଗିଂ ଏବଂ AI ର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନର ଏକ ଉଦାହରଣ । ଏହା ଆମକୁ ଦର୍ଶାଏ ଯେ କିପରି ଉନ୍ନତ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପାଠାଗାର ସେବାକୁ ଅଧିକ ଦକ୍ଷ, ସଠିକ୍ ଏବଂ ଉପଭୋକ୍ତା-କୈନ୍ଦ୍ରିକ କରିପାରିବ ।
E2809 – ドイツ国立図書館（DNB）における自動主題目録システムEMaの開発と運用＜文献紹介＞
AI ଖବର ପ୍ରଦାନ କରିଛି।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ Google Gemini ରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି:
2025-07-17 06:01 ରେ, ‘E2809 – ドイツ国立図書館（DNB）における自動主題目録システムEMaの開発と運用＜文献紹介＞’ カレントアウェアネス・ポータル ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହିତ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖ ଲେଖନ୍ତୁ। ଦୟାକରି ଓଡ଼ିଆରେ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତୁ।