ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍ ଖାଦ୍ୟ: ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ, ବିଜ୍ଞାନର ଆଲୋକରେ
University of Michigan ତରଫରୁ 2025 ଜୁଲାଇ 28 ତାରିଖରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି, ଯାହାର ଶୀର୍ଷକ ହେଉଛି: “Ultra-processed food addiction is a public health crisis”। ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଆମକୁ ଜଣାଇ ଦେଉଛି ଯେ, ଆମେ ଯେଉଁ ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଛୁ, ତାହା ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରୁଛି, ଏବଂ ଏହାକୁ ଆମେ “ଖାଦ୍ୟର ନିଶା” ଭାବରେ ଦେଖିପାରୁ। ଏହି ଲେଖାଟି ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟକୁ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ ହେବେ।
ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍ ଖାଦ୍ୟ କ’ଣ?
ଆମେ ପ୍ରତିଦିନ ଅନେକ ପ୍ରକାର ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାଉ। କିଛି ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକୃତିରୁ ମିଳିଥାଏ, ଯେପରିକି ଫଳ, ପନିପରିବା, ଶସ୍ୟ। ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି “ଅପ୍ରୋସେସଡ୍” ବା “ମିନିମାଲି ପ୍ରୋସେସଡ୍” ଖାଦ୍ୟ। କିନ୍ତୁ ଆଉ କିଛି ଖାଦ୍ୟ କାରଖାନାରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ, ଯେଉଁଥିରେ ବହୁତ ପ୍ରକାର କେମିକାଲ୍, ଚିନି, ଲୁଣ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂରକ୍ଷକ ମିଶାଇ ଦିଆଯାଇଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି “ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍” ଖାଦ୍ୟ।
କିଛି ଉଦାହରଣ:
- ଚିପ୍ସ, କୁକିଜ୍, କେକ୍
- ସଫ୍ଟ ଡ୍ରିଙ୍କ୍ସ (କୋଲ୍ଡ ଡ୍ରିଙ୍କ୍ସ)
- ପ୍ୟାକେଜ୍ ଡ୍ରାଏ ବ୍ରେଡ୍
- ପ୍ରି-ମେଡ୍ ମିଲ୍ (ସସ୍ ଥିବା ଖାଦ୍ୟ)
- ସୋସେଜ୍, ହଟ୍ ଡଗ୍
ଏଗୁଡ଼ିକରେ କ’ଣ ଥାଏ ଯେ ଏହା ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରେ?
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଗବେଷଣା କରି ଜାଣିଲେ ଯେ, ଏହି ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଉଚ୍ଚ ମାତ୍ରାରେ ଚିନି, ଲୁଣ, ଅବାଞ୍ଛିତ ଫ୍ୟାଟ୍ (ଜନ୍ତୁ ଖାଇବା ଭଳି) ଏବଂ କୃତ୍ରିମ ସ୍ୱାଦ ବୃଦ୍ଧିକାରୀ (artificial flavors) ଥାଏ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଏଥିରେ ଫାଇବର (ଜାଳ) ବହୁତ କମ୍ ଥାଏ।
ଏହା କିପରି “ନିଶା” ସୃଷ୍ଟି କରେ?
ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କରେ ଏକ ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଥାଏ, ଯାହାର ନାଁ ହେଉଛି “ଡୋପାମିନ” (Dopamine)। ଏହା ଆମକୁ ଖୁସି ଲାଗିବା ଭଳି ଅନୁଭୂତି ଦେଇଥାଏ। ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥାଉ, ତା’ହେଲେ ଡୋପାମିନ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଆମକୁ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ। ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍ ଖାଦ୍ୟରେ ଥିବା ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଚିନି ଏବଂ ଫ୍ୟାଟ୍ ଡୋପାମିନକୁ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ମୁକ୍ତ କରାଇଥାଏ। ଫଳରେ, ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କ ଏହି ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଖାଇବାକୁ ଅଭ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ଏହାକୁ ପୁଣି ଥରେ ଖାଇବା ପାଇଁ ଲୋଭ ହୋଇଥାଏ। ଏହା ଠିକ୍ ନିଶା ସେବନ ଭଳି।
ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରମାଣ କ’ଣ କହୁଛି?
University of Michigan ର ରିପୋର୍ଟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ:
- ଅଧିକ ଖାଇବା: ଏହି ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକରେ ଥିବା କେମିକାଲ୍ସ ଆମର ପେଟ ଭରିବା ଅନୁଭୂତିକୁ କମାଇଦେଇଥାଏ। ଫଳରେ, ଆମେ ଅଧିକ ଖାଇଥାଉ।
- ଓଜନ ବୃଦ୍ଧି: ଏହି ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଖାଇବା ଦ୍ୱାରା ଓଜନ ବଢ଼ିବା ଏବଂ ମୋଟାପଣର ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇଥାଏ।
- ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗ: ଏହା ଡାଇବେଟିସ୍, ହୃଦରୋଗ, କେତେକ ପ୍ରକାର କର୍କଟ (cancer) ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗମ୍ଭୀର ରୋଗର କାରଣ ହୋଇପାରେ।
- ମାନସିକ ପ୍ରଭାବ: ଏହି ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବା ଦ୍ୱାରା ଚିଡ଼ଚିଡ଼ାପଣ, ଉଦାସୀନତା (depression) ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମାନସିକ ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଦେଖାଦେଇପାରେ।
ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ କ’ଣ କରିବା ଉଚିତ୍?
- ସଚେତନ ରହିବା: ପ୍ରଥମେ ଆମକୁ ଜାଣିବାକୁ ହେବ ଯେ, କେଉଁ ଖାଦ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍। ଖାଦ୍ୟ ପ୍ୟାକେଟ୍ ଉପରେ ଥିବା ଉପାଦାନ ତାଲିକା (ingredients list) ପଢ଼ିବା ଅଭ୍ୟାସ କରିବା।
- ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା: ଘରେ ତିଆରି ଖାଦ୍ୟ, ଫଳ, ପନିପରିବା, ଶସ୍ୟ ଇତ୍ୟାଦି ଖାଇବାକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବା।
- ସଚେତନ ପସନ୍ଦ: ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଇଚ୍ଛା ହେଲେ, ତା’ ବଦଳରେ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଉଚିତ୍।
- ପରିବାର ସହିତ ଆଲୋଚନା: ଘରର ବଡ଼ମାନଙ୍କ ସହିତ ଏହି ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା।
ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି:
ଏହି ରିପୋର୍ଟଗୁଡ଼ିକ ବିଜ୍ଞାନର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଉଛି। ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଆମ ଶରୀର ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କେତେ ଗଭୀର ଗବେଷଣା କରୁଛନ୍ତି, ତାହା ଆମେ ଦେଖିପାରୁଛୁ। ଛାତ୍ରମାନେ ଏହି ଭଳି ଗବେଷଣା ବିଷୟରେ ପଢ଼ିଲେ, ସେମାନଙ୍କର ମଧ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ିବ। ଭବିଷ୍ୟତରେ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ ହୋଇ ଏହିଭଳି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିପାରିବେ।
ସାରାଂଶ:
University of Michigan ର ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଆମକୁ ଏକ ବଡ଼ ସତର୍କ ବାଣୀ ଦେଇଛି। ଅଲଟ୍ରା-ପ୍ରୋସେସଡ୍ ଖାଦ୍ୟ ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଙ୍କଟ, ଯାହା ଆମ ଶରୀର ଏବଂ ମସ୍ତିଷ୍କ ଉପରେ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି। ଏହି ବିଷୟରେ ସଚେତନ ରହିବା, ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନର ସାହାଯ୍ୟରେ ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ଖୋଜିବା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ। ଆସନ୍ତୁ, ଆମେ ସମସ୍ତେ ମିଶି ସୁସ୍ଥ ଭବିଷ୍ୟତ ଗଢ଼ିବା!
Ultra-processed food addiction is a public health crisis
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-28 14:08 ରେ, University of Michigan ‘Ultra-processed food addiction is a public health crisis’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।