ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟର ରହସ୍ୟ ଖୋଲିବା: ଫର୍ମି ଲାବର ଏକ ନୂତନ ଆବିଷ୍କାର!
କେବେ ଭାବିଛ କି ଆମେ ଯେଉଁ ବିଶ୍ୱରେ ବାସ କରୁଛୁ, ତାହା କେବଳ ଆମେ ଦେଖୁଥିବା ଜିନିଷରେ ତିଆରି ହୋଇନାହିଁ? ଏକ ଅଦୃଶ୍ୟ, ଅନ୍ଧକାର ଭଳି ଜିନିଷ ଅଛି, ଯାହାକୁ ଆମେ “ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟ” (Dark Matter) କହୁ। ଏହା ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, କିନ୍ତୁ ଆମେ ଏହାକୁ ସିଧାସଳଖ ଦେଖିପାରୁନାହିଁ କି ଛୁଇଁପାରୁନାହିଁ। ତେବେ, ଏହା କେମିତି ଜାଣିବା ଯେ ଏହା ଅଛି?
ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବା ପାଇଁ, ଆମେରିକାର ଇଲିନୋଇସରେ ଥିବା ଫର୍ମି ଲାବୋରେଟୋରୀ (Fermi National Accelerator Laboratory) ର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଉପାୟ ଖୋଜିଛନ୍ତି। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୨୫ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୩୧ ତାରିଖରେ, ସେମାନେ ଏକ ନୂତନ ପଦ୍ଧତି ଆବିଷ୍କାର କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଆମେ ସିଧାସଳଖ ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଚିହ୍ନିପାରିବା। ଏହି ନୂତନ ଆବିଷ୍କାରର ନାମ ହେଉଛି “Internal pair production” (ଇଣ୍ଟର୍ନାଲ ପେୟାର ପ୍ରଡକ୍ସନ)।
ଏହି “Internal pair production” କଣ?
କଳ୍ପନା କରନ୍ତୁ, ତୁମେ ଏକ ବଡ଼ କ୍ରିକେଟ ବଲ୍ ଧରିଛ। ଯଦି ତୁମେ ସେହି ବଲ୍ ଟିକୁ ବହୁତ ଜୋରରେ ଫିଙ୍ଗିବ, ତେବେ ତାହା ଭାଙ୍ଗିଯାଇ ଛୋଟ ଛୋଟ ଟୁକୁରା ହୋଇଯାଇପାରେ। ଠିକ୍ ସେହିଭଳି, ପଦାର୍ଥ ବିଜ୍ଞାନରେ, ଯେତେବେଳେ ଏକ ଅସ୍ଥିର କଣିକା (unstable particle) ଭାଙ୍ଗିଯାଏ, ସେତେବେଳେ ତାହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଶକ୍ତି (energy) ରେ ପରିଣତ ହୋଇଯାଏ।
“Internal pair production” ରେ, ଯେତେବେଳେ କିଛି ବିଶେଷ ପ୍ରକାରର କଣିକା (particles) ଅସ୍ଥିର ହୋଇଯାଆନ୍ତି, ସେମାନେ ନିଜ ଭିତରୁ ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ (electron) ଏବଂ ପଜିଟ୍ରନ (positron) ନାମକ ଦୁଇଟି ବିପରୀତ ଚାର୍ଜ (opposite charge) ଥିବା କଣିକା ତିଆରି କରନ୍ତି। ଏହି ଦୁଇଟି କଣିକା ଏକାସାଙ୍ଗରେ ତିଆରି ହେଉଥିବାରୁ ତାକୁ “pair production” କୁହାଯାଏ। ଏବଂ ଏହା କଣିକା ଭିତରୁ ହିଁ ତିଆରି ହେଉଥିବାରୁ, ତାକୁ “Internal pair production” କୁହାଯାଏ।
ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟ ସହିତ ଏହାର ସମ୍ପର୍କ କଣ?
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଭାବୁଛନ୍ତି ଯେ ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟ ମଧ୍ୟ ଏହିଭଳି କିଛି ବିଶେଷ କଣିକା ଦ୍ୱାରା ତିଆରି ହୋଇଛି। ଏହି କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ ବହୁତ ଦୁର୍ବଳ ଭାବରେ ଅନ୍ୟ ଜିନିଷ ସହିତ ମିଶିଥାନ୍ତି, ତେଣୁ ଆମେ ତାଙ୍କୁ ସିଧାସଳଖ ଦେଖିପାରୁନାହିଁ। କିନ୍ତୁ, ଯଦି ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟର କଣିକା ଗୁଡ଼ିକ “Internal pair production” ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦ୍ୱାରା ଭାଙ୍ଗିଯାଆନ୍ତି, ତେବେ ତାହା ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ ଏବଂ ପଜିଟ୍ରନ ତିଆରି କରିବ।
ଆମେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ ଏବଂ ପଜିଟ୍ରନକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଚିହ୍ନିପାରୁ। ଫର୍ମି ଲାବର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ ଏବଂ ପଜିଟ୍ରନକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ମାପିପାରିବେ। ଯଦି ସେମାନେ ଏହି ପ୍ରକାରର ଇଲେକ୍ଟ୍ରନ ଏବଂ ପଜିଟ୍ରନକୁ ବହୁଳ ମାତ୍ରାରେ ଦେଖିପାରନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନେ କହିପାରିବେ ଯେ ଏହା ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟରୁ ହିଁ ଆସିଛି।
ଏହା କାହିଁକି ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
- ବିଶ୍ୱକୁ ବୁଝିବା: ଆମେ ଜାଣିଛୁ ଯେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରାୟ ୮୫% ଅଂଶ ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟରେ ତିଆରି। ଏହାକୁ ସିଧାସଳଖ ଚିହ୍ନିପାରିଲେ, ଆମେ ବିଶ୍ୱର ଗଠନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରଣାଳୀ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଭଲଭାବରେ ବୁଝିପାରିବା।
- ନୂତନ ଆବିଷ୍କାରର ଦ୍ୱାର: ଏହି ଆବିଷ୍କାର ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଚିହ୍ନିବା ଏବଂ ତାହାର ପ୍ରକୃତି ଜାଣିବା ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ଦ୍ୱାର ଖୋଲିବ।
- ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉତ୍ସାହ: ଏହିଭଳି ଆବିଷ୍କାର ଯୁବ ପିଢ଼ୀଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଗବେଷଣା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ କରିବ।
ତୁମେ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାର କଣ ଜଣେ ବୈଜ୍ଞାନିକ!
ଏହିସବୁ ଜିନିଷ ଶୁଣି ତୁମ ମନରେ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ଆସୁଛି କି? ତୁମେ ମଧ୍ୟ ପାଠ ପଢ଼ି, ଗବେଷଣା କରି, ଏହିଭଳି ମହାନ ଆବିଷ୍କାରର ଅଂଶୀଦାର ହୋଇପାର। ବିଜ୍ଞାନ କେବଳ କ୍ଲାସରୁମରେ ପଢ଼ିବା ପାଇଁ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଅଭିଯାନ, ଯାହା ଆମକୁ ଅଜଣା ଜଗତର ରହସ୍ୟ ଖୋଲିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
ଆଜିଠାରୁ ହିଁ ଆରମ୍ଭ କର, ନୂତନ ଜିନିଷ ଜାଣିବା, ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନର ଜଗତରେ ନିଜର ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିବା! କିଏ କହିପାରେ, ତୁମେ ମଧ୍ୟ କେବେ କେବେ ଅନ୍ଧକାର ଦ୍ରବ୍ୟର ରହସ୍ୟ ଖୋଲିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାର!
Internal pair production could enable direct detection of dark matter
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-31 20:17 ରେ, Fermi National Accelerator Laboratory ‘Internal pair production could enable direct detection of dark matter’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।