ଜାଲ ବିନା ଶିଖିବା: ହାର୍ଭାର୍ଡର ଏକ ଅଭିନବ ପ୍ରୟାସ
ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ତାଙ୍କର ୱେବସାଇଟ୍ ନ୍ୟୁଜ୍ (news.harvard.edu) ରେ 2025 ଜୁଲାଇ 28 ରେ “Learning without a net” ଶୀର୍ଷକରେ ଏକ ବର୍ଣ୍ଣନାତ୍ମକ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଲେଖାଟି ଶିକ୍ଷାର ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛି, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ। ଏହି ଲେଖାଟି ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଉପକରଣ ହୋଇପାରେ।
“ଜାଲ ବିନା ଶିଖିବା” କଣ?
ଏହି ଶୀର୍ଷକଟି ଆମକୁ କିଛି ଭିନ୍ନ ଭାବନା ଦେଉଛି। ସାଧାରଣତଃ, ଯେତେବେଳେ ଆମେ କିଛି ଶିଖୁ, ଆମେ ଏକ “ଜାଲ” ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁ। ଏହି ଜାଲ ହୋଇପାରେ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକ, ଶିକ୍ଷକଙ୍କ ବ୍ୟାଖ୍ୟା, କିମ୍ବା ଇଣ୍ଟରନେଟ୍। ଏସବୁ ଆମକୁ ଠିକ ରାସ୍ତାରେ ଯିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି।
କିନ୍ତୁ “ଜାଲ ବିନା ଶିଖିବା” କହିବାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଟ ରାସ୍ତା ବା ନିୟମ ବାହାରେ ରହି ଶିଖିବା। ଏହାର ମାନେ ହେଉଛି, ଛାତ୍ରମାନେ ନିଜେ ନିଜର ରାସ୍ତା ତିଆରି କରିବେ, ନିଜର ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବେ, ଏବଂ ନିଜର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବେ। ଏହା ତାଙ୍କର କୌତୁହଳ ଏବଂ ସୃଜନଶୀଳତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବ।
ହାର୍ଭାର୍ଡର ଏହି ପ୍ରୟାସ କଣ?
ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏହି ଲେଖା ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତିର କଥା କହିଛନ୍ତି, ଯାହା ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ଶିଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ। ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ:
- ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅନୁସନ୍ଧାନ: ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ କୌଣସି ବିଷୟ ଉପରେ ନିଜେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ଏବଂ ନିଜର ଉପଲବ୍ଧି ଠିକ କଣ, ତାହା ଖୋଜିବାକୁ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯିବ।
- ସମସ୍ୟା-ଆଧାରିତ ଶିଖିବା: ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ବାସ୍ତବ ଜୀବନର ସମସ୍ୟା ଉପରେ କାମ କରିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯିବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିବାକୁ ଶିଖିବେ।
- କୌତୁହଳ ଓ ସୃଜନଶୀଳତାର ବିକାଶ: ଛାତ୍ରମାନଙ୍କର ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା ଏବଂ ନୂଆ ଜିନିଷ ତିଆରି କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯିବ।
- ଅଭିଜ୍ଞତା-ଆଧାରିତ ଶିଖିବା: ଶ୍ରେଣୀଗୃହର ଚାରି କାନ୍ଥ ଭିତରେ ସୀମିତ ନ ରହି, ବାହାରେ ଯାଇ ଅଭିଜ୍ଞତା ମାଧ୍ୟମରେ ଶିଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରାଯିବ।
ପିଲାଏ ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଏହି ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅନେକ ଲାଭ ଆଣିପାରେ:
- ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି: ଯେତେବେଳେ ପିଲାଏ ନିଜେ କିଛି କରି ଶିଖନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର କୌତୁହଳ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ। ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାକୁ ଏବଂ ଏହାର ଅନନ୍ତ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଖୋଜିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ।
- ସମସ୍ୟା ସମାଧାନର କୌଶଳ: ନିଜେ ନିଜର ରାସ୍ତା ତିଆରି କରିବା ସମୟରେ, ଛାତ୍ରମାନେ ଅନେକ ପ୍ରକାର ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବେ। ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ସେମାନେ ନିଜେ ସମାଧାନ କରିବା ଶିଖିବେ, ଯାହା ଭବିଷ୍ୟତରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଉପଯୋଗୀ ହେବ।
- ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି: ନିଜେ କିଛି କରି ସଫଳ ହେବା ପରେ, ଛାତ୍ରମାନଙ୍କର ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଏ। ସେମାନେ ନିଜର କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ କରିବାକୁ ଶିଖନ୍ତି।
- ସୃଜନଶୀଳ ଚିନ୍ତନ: ଏହି ପଦ୍ଧତି ଛାତ୍ରମାନଙ୍କର ସୃଜନଶୀଳ ଚିନ୍ତନକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରେ। ସେମାନେ କେବଳ ଜାଣିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ନୂଆ ଜିନିଷ ତିଆରି କରିବାକୁ ମଧ୍ୟ ଶିଖନ୍ତି।
ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିବ?
ଏହି “ଜାଲ ବିନା ଶିଖିବା” ପଦ୍ଧତି ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଉପକରଣ ହୋଇପାରେ।
- ପ୍ରକୃତିର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ: ପିଲାଏ ନିଜେ ବାହାରେ ଯାଇ ପ୍ରକୃତିର ବିଭିନ୍ନ ଜିନିଷକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିପାରନ୍ତି। ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଗଛ, ପ୍ରାଣୀ, ପାଣି, ପବନ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ।
- ଅଭିଜ୍ଞତା ସହିତ ବିଜ୍ଞାନ: ଛୋଟ ଛୋଟ ପରୀକ୍ଷା କରିବା, ଘରୋଇ ଜିନିଷରେ ବିଜ୍ଞାନର ଉପାଦାନ ଖୋଜିବା, ଏବଂ ଏହିପରି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନକୁ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅଧିକ ମଜାଦାର କରିବ।
- “କାହିଁକି” ଏବଂ “କିପରି” ର ଉତ୍ତର: ଛାତ୍ରମାନେ ସ୍ୱତଃ କୌତୁହଳୀ ହୁଅନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତି, ସେମାନେ “ଏହା କାହିଁକି ହେଉଛି?” ଏବଂ “ଏହା କିପରି କାମ କରୁଛି?” ଭଳି ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବେ। ଏହି ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବା ସେମାନଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନର ମୁଳ କଥା ବୁଝାଇବ।
ସାରାଂଶ:
ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର “Learning without a net” ଲେଖାଟି ଏକ ପ୍ରେରଣାଦାୟକ ଉପକରଣ। ଏହି ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ସକ୍ରିୟ, ସୃଜନଶୀଳ ଏବଂ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନକାରୀ ଭାବରେ ଗଢ଼ିବା ପାଇଁ ସହାୟକ ହେବ। ଏହା ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ଭବିଷ୍ୟତର ଚାଲେଞ୍ଜ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବ। ଏହି ପ୍ରୟାସକୁ ଅନୁକରଣ କରି ଆମେ ମଧ୍ୟ ଆମର ପିଲାମାନଙ୍କୁ “ଜାଲ ବିନା” ଶିଖିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିପାରିବା।
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-28 16:20 ରେ, Harvard University ‘‘Learning without a net’’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।