ଗ୍ରାଫାଇଟ୍: ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟରର ଗୋଟିଏ ଗୁପ୍ତ ହିରୋ!
ବିଜ୍ଞାନର ଦୁନିଆ ବହୁତ ରୋଚକ, ଏବଂ ଏହି ରୋଚକ ଦୁନିଆରେ ଆମେ ଆଜି ଗୋଟିଏ ବଡ଼ ଖବର ବିଷୟରେ ଜାଣିବା। ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (MIT) ର କିଛି ବୁଦ୍ଧିମାନ ଛାତ୍ର ଓ ଅଧ୍ୟାପକ ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟୟନ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟରର ଗୋଟିଏ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଗ, ଅର୍ଥାତ୍ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍, ବିଷୟରେ ଆମକୁ ଅନେକ ନୂଆ କଥା କହିଛି। ଏହି ଖବର 2025 ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ 14 ତାରିଖରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର କଣ?
ପିଲାମାନେ, ତୁମେମାନେ ତ ବାପା-ମାଆଙ୍କୁ ବିଜୁଳି ଉପରେ କଥା ହେଉଥିବାର ଶୁଣିଥିବ। ଏହି ବିଜୁଳି ଘରକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟ ଅଛି। ତେବେ, ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର ହେଉଛି ବିଜୁଳି ତିଆରି କରିବାର ଏକ ବହୁତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଉପାୟ। ଏହା ଏକ ବିଶେଷ ଘର ଭଳି, ଯେଉଁଠି ବହୁତ ଛୋଟ ଛୋଟ କଣିକା (ଯାହାକୁ ଆଟମ୍ କୁହାଯାଏ) ଭାଙ୍ଗିଯାଇ ଅପାର ଶକ୍ତି ଉତ୍ପନ୍ନ କରେ। ଏହି ଶକ୍ତି ପାଣିକୁ ଗରମ କରି ବାଷ୍ପ ତିଆରି କରେ, ଏବଂ ସେହି ବାଷ୍ପ ଟର୍ବାଇନ୍ ଘୂରାଇ ବିଜୁଳି ତିଆରି କରେ।
ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ କାହିଁକି ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଏହି ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଜିନିଷ ଥାଏ। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ। ତୁମେମାନେ ପେନ୍ସିଲ୍ ରେ ଲେଖୁଥିବା କଳା ରଙ୍ଗର ଜିନିଷ ଟା କଣ? ତାହା ବି ଗ୍ରାଫାଇଟ୍! ହଁ, ସେହି ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ହିଁ ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟରର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅଂଶ।
କିନ୍ତୁ ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ ଥିବା ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଟିକେ ଭିନ୍ନ। ଏହା ଏକ ପ୍ରକାରର “ମୋଡରେଟର୍” ଭାବରେ କାମ କରେ। ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ ଯେଉଁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କଣିକା (ଯାହାକୁ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ କୁହାଯାଏ) ବାହାରେ, ସେଗୁଡିକ ବହୁତ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ଯାଉଥାଏ। ଏହି ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ସେହି ଦ୍ରୁତ ଗତିଶୀଳ ନ୍ୟୁଟ୍ରନ୍ ମାନଙ୍କୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଚଳାଇବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ରିଆକ୍ଟରଟି ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ କାମ କରିପାରେ।
MIT ଅଧ୍ୟୟନ କଣ କହିଛି?
MIT ର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ଯେ, ଏହି ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ କେତେ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭଲ ଭାବରେ କାମ କରିପାରିବ। ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ ତାପମାତ୍ରା ବହୁତ ବେଶୀ ଥାଏ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ରାସାୟନିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଘଟେ। ଏହି ସବୁ କାରଣରୁ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇପାରେ।
ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରେ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ନୂଆ ଉପାୟ ବ୍ୟବହାର କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ରେ ହେଉଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ବହୁତ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିପାରିଛନ୍ତି। ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ କହିବ ଯେ, କେତେ ଦିନ ପରେ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ବଦଳାଇବା ଦରକାର, ଏବଂ ରିଆକ୍ଟରକୁ କିପରି ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯାଇପାରିବ।
ଏହା ଆମ ପାଇଁ କାହିଁକି ମହତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଆମର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନ ପାଇଁ ବିଜୁଳି ଖୁବ୍ ଦରକାର। ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର ବିଜୁଳି ତିଆରି କରିବାର ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉତ୍ସ। ଏହି ରିଆକ୍ଟର ଗୁଡିକର ସୁରକ୍ଷା ତଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ବଢାଇବା ପାଇଁ ଏଭଳି ଅଧ୍ୟୟନ ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। MIT ର ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଆମକୁ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ର “ଜୀବନକାଳ” ବିଷୟରେ ସଠିକ ଧାରଣା ଦେବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଆମେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର ତିଆରି କରିପାରିବା।
ବିଜ୍ଞାନର ମଜା!
ତୁମେମାନେ ଦେଖିଲ ତ? ବିଜ୍ଞାନ କେତେ ମଜାଦାର। ପେନ୍ସିଲ୍ ରେ ଲେଖୁଥିବା ଗ୍ରାଫାଇଟ୍, ଏକ ବଡ଼ ପରମାଣୁ ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ କିପରି କାମ କରେ, ତାହା ଜାଣିବା କି କମ୍ ରୋଚକ କଥା ନୁହେଁ! ତୁମେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏମିତି କିଛି ନୂଆ ଜିନିଷ ଶିଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର। ବିଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଯାତ୍ରା, ଏବଂ ତୁମେମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ଏହି ଯାତ୍ରାର ଭବିଷ୍ୟତର ଯାତ୍ରୀ! ତେବେ, କଣ କହିଲ? ବିଜ୍ଞାନ ପଢିବାକୁ ତୁମେମାନେ ଆଗ୍ରହୀ ତ?
Study sheds light on graphite’s lifespan in nuclear reactors
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-14 21:30 ରେ, Massachusetts Institute of Technology ‘Study sheds light on graphite’s lifespan in nuclear reactors’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।