ଆମର ବିରଳ ବନ୍ୟଜୀବନଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା, କିନ୍ତୁ ଏକ ଗୁପ୍ତ ସମସ୍ୟା ଅଛି!
ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ ଯେ ପୃଥିବୀରେ ଅନେକ ଜୀବଜନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ବିପଦରେ ଅଛନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରୁଛନ୍ତି। ଏକ ଉପାୟ ହେଉଛି “ଜେନେଟିକ୍ ଉଦ୍ଧାର” (genetic rescue)। ଏହା କଣ ଜାଣିବା, ଆଉ ଏଥିରେ କଣ ସମସ୍ୟା ହୋଇପାରେ, ତାହା ଆଜି ଆମେ ସହଜ ଭାବରେ ବୁଝିବା।
ଜେନେଟିକ୍ ଉଦ୍ଧାର କଣ?
ଏକ ପ୍ରାଣୀ ପ୍ରଜାତି ଯେତେବେଳେ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାକୁ ବସେ, ସେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କର ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମିଯାଏ। ଏହା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ “ଜେନେଟିକ୍ ବିବିଧତା” (genetic diversity) କମିଯାଏ। ସରଳ ଭାବରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ସେମାନଙ୍କର ଜୀବନ ଧାରଣ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଉତ୍ତମ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକର ମିଶ୍ରଣ କମିଯାଏ।
ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଅନ୍ୟ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଜନସଂଖ୍ୟାରୁ କିଛି ଜୀବ ଆଣି ଏହି ବିପନ୍ନ ପ୍ରଜାତି ସହ ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତି। ଏହା ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ “ଜେନେଟିକ୍ ବିବିଧତା” ବୃଦ୍ଧି ପାଏ ଏବଂ ସେମାନେ ପରିବେଶ ସହ ଅଧିକ ଭଲ ଭାବରେ ଖାପ ଖାଇପାରନ୍ତି। ଏହାକୁ ହିଁ “ଜେନେଟିକ୍ ଉଦ୍ଧାର” କୁହାଯାଏ।
ଏହି ଉଦ୍ଧାରରେ କଣ ସମସ୍ୟା ଅଛି?
Ohio State University ର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ନୂଆ ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଏହି “ଜେନେଟିକ୍ ଉଦ୍ଧାର” ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଏକ ପ୍ରଜାତିକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଜନସଂଖ୍ୟାରୁ ଜୀବ ଆଣୁ, ସେତେବେଳେ କେବଳ ଭଲ ଗୁଣଗୁଡ଼ିକ ହିଁ ଆସେ ନାହିଁ, ବରଂ କିଛି “ମନ୍ଦ ଜିନ୍” (bad genes) ବା “ଦୁର୍ବଳ ଜିନ୍” (weak genes) ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କ ସହ ଆସିଯାଇପାରେ।
ଏହି “ମନ୍ଦ ଜିନ୍” ଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଜାତିର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିପାରେ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଏହି ଜିନ୍ ଗୁଡ଼ିକ କୌଣସି ରୋଗ ପ୍ରତିକାର ଶକ୍ତି କମ କରିପାରନ୍ତି, କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କ ବଂଶ ବୃଦ୍ଧିରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରନ୍ତି। ତେଣୁ, ଆମେ ଯାହାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଯାଉଛୁ, ତାହା ଅଜାଣତରେ ଆମେ ତାକୁ ଆହୁରି କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇ ଦେଇପାରୁ।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କଣ କହିଛନ୍ତି?
ଡକ୍ଟର ରିଅନ ଫ୍ରାନକୋ, ଯିଏ ଏହି ଗବେଷଣାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରିଛନ୍ତି, ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, “ଆମେ ସବୁବେଳେ ଜେନେଟିକ୍ ଉଦ୍ଧାରକୁ ଏକ ଭଲ ଉପାୟ ଭାବରେ ଦେଖିଆସିଛୁ। କିନ୍ତୁ ଆମର ଏହି ଗବେଷଣା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଏଥିରେ ଏକ ଲୁକ୍କାୟିତ ସମସ୍ୟା ଅଛି। ଆମେ ଜାଣିବା ଉଚିତ ଯେ, କେଉଁ ଜିନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରକୃତରେ ଉପକାରୀ ଏବଂ କେଉଁ ଗୁଡ଼ିକ କ୍ଷତିକାରକ।”
ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ପ୍ରଜାତିର ଜନସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମିଯାଏ, ସେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଖରାପ ଜିନ୍ ଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ିଯାଏ। ଏହା ଫଳରେ ସେମାନେ ଅଧିକ ସହଜରେ ରୋଗାକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇପାରନ୍ତି। ଏପରିକି, ଏହି ଖରାପ ଜିନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଜନସଂଖ୍ୟାରୁ ଆସିଥିବା ଭଲ ଜିନ୍ ଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରନ୍ତି।
ଆମେ ଏଥିରୁ କଣ ଶିଖିବା?
ଏହି ଗବେଷଣା ଆମକୁ ଶିଖାଏ ଯେ, ବିଜ୍ଞାନ କେବଳ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ନୂଆ ନୂଆ ସମସ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରେ। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ନିରନ୍ତର ଭାବରେ ପରିଶ୍ରମ କରି ଏହି ସମସ୍ୟା ଗୁଡ଼ିକର ସମାଧାନ ଖୋଜୁଛନ୍ତି।
ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ଏଥିରୁ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିପାରନ୍ତି:
- ସମସ୍ୟା ଗଭୀର ଭାବରେ ବୁଝିବା: କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଉପରେ ଉପରେ ନ ଦେଖି, ତାର ଗଭୀରତାକୁ ବୁଝିବା ଉଚିତ।
- କୌତୁହଳ ଏବଂ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରିବା: ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କେବଳ ଯାହା ସେଥିରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଯାଆନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନେ ପ୍ରଶ୍ନ ପଚାରନ୍ତି, ଖୋଜନ୍ତି ଏବଂ ନୂଆ ତଥ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରନ୍ତି।
- ବିଜ୍ଞାନର ଗୁରୁତ୍ୱ: ଆମର ପରିବେଶ ଏବଂ ବିରଳ ପ୍ରଜାତିମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞାନ କେତେ ଜରୁରୀ, ତାହା ଏହି ଘଟଣା ଠାରୁ ଆମେ ବୁଝିପାରୁ।
- ନିରନ୍ତର ଅଧ୍ୟୟନ: ଏହି ଗବେଷଣା ଦର୍ଶାଏ ଯେ, ଆମକୁ ସବୁବେଳେ ନୂଆ ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ କରିବା ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ଆମର ପଦ୍ଧତି ବଦଳାଇବା ଉଚିତ।
ଏହି ତଥ୍ୟ ଆମକୁ ବନ୍ୟଜୀବନଙ୍କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ଦିଗ ଦେଖାଇଛି। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଆଶା କରନ୍ତି ଯେ, ଏହି ଗବେଷଣା ସେମାନଙ୍କୁ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅଧିକ ସଫଳତା ସହ ବିରଳ ପ୍ରଜାତିଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଏହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଶିକ୍ଷା ଯେ, ପ୍ରକୃତିକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ଏକ ସହଜ କାମ ନୁହେଁ, ଏଥିରେ ବହୁତ ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ ନୂଆ ଚିନ୍ତାଧାରା ଆବଶ୍ୟକ।
Genetic rescue of endangered species may risk bad mutations slipping through
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-06 12:12 ରେ, Ohio State University ‘Genetic rescue of endangered species may risk bad mutations slipping through’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।