
ହିମାଳୟର କଳା ମଟର: ପ୍ରକୃତିର ଅମୂଲ୍ୟ ଉପହାର, ଆମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବେଶ ପାଇଁ ବରଦାନ
କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି, ଏକ ଛୋଟ ଶୁଖିଲା ମଟର କେତେ ଗୁଣରେ ଉପକାରୀ ହୋଇପାରେ? ଷ୍ଟାନଫୋର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏକ ନୂତନ ଅଧ୍ୟୟନ, ତାରିଖ ୧୫ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୫, ହିମାଳୟର ଏକ ପାରମ୍ପରିକ ଫସଲ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି – “ହିମାଳୟର କଳା ମଟର” (Himalayan Black Pea)। ଏହି ଗବେଷଣା, ଯାହାର ଶୀର୍ଷକ “The ecological promise of the Himalayan black pea”, ଆମକୁ ଏହି ଛୋଟ ଦାନାଟିର ମହତ୍ୱ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି, ଯାହା ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅତି ସହଜ ଭାବରେ ବୁଝି ହେବ।
କଳା ମଟର କଣ?
କଳା ମଟର, ଯାହାକୁ ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳରେ, ବିଶେଷ କରି ନେପାଳ, ଭାରତ ଓ ଭୁଟାନର ଉଚ୍ଚ ପର୍ବତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ କରାଯାଏ, ଏକ ପ୍ରକାରର ବିନ୍ (bean)। ଏହା ଦେଖିବାକୁ କଳା ରଙ୍ଗର ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏହାର ଛୋଟ ଆକାର। ବହୁ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ହିମାଳୟର ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ଖାଦ୍ୟ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରି ଆସୁଛନ୍ତି।
ଏହା କାହିଁକି ଏତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଷ୍ଟାନଫୋର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ହିମାଳୟର କଳା ମଟର କେବଳ ପୁଷ୍ଟିଗୁଣରେ ଭରପୂର ନୁହେଁ, ଏହା ଆମ ପରିବେଶ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଉପକାରୀ। ଆସନ୍ତୁ ଏହାର କିଛି ମୁଖ୍ୟ ଉପକାରିତାକୁ ଜାଣିବା:
ପରିବେଶ ପାଇଁ ଉପକାର (Ecological Benefits):
- ମାଟିକୁ ସୁସ୍ଥ କରେ: ଆମେ ଜାଣିଛେ ଯେ ଗଛକୁ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ମାଟିରୁ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ (nitrogen) ଦରକାର। କଳା ମଟର, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଶିମ୍ବ ଜାତୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ (legumes) ଭଳି, ତା’ର ଚେରରେ ଥିବା ଏକ ପ୍ରକାରର ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ (bacteria) ସାହାଯ୍ୟରେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ ଥିବା ନାଇଟ୍ରୋଜେନକୁ ମାଟିରେ ମିଶାଇ ଦେଇଥାଏ। ଏହା ମାଟିକୁ ଉର୍ବର କରେ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଫସଲ ଚାଷ ପାଇଁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଭାବନ୍ତୁ, ଏହା ଏକ ପ୍ରକାରର ‘ମାଟିର ଡାକ୍ତର’।
- ପାଣି ବଞ୍ଚାଇଥାଏ: ହିମାଳୟର ଉଚ୍ଚ ଅଞ୍ଚଳରେ ପାଣି ସହଜରେ ମିଳେ ନାହିଁ। କଳା ମଟରକୁ ବେଶୀ ପାଣି ଦରକାର ହୁଏ ନାହିଁ। ଏହା ଶୁଖିଲା ପାଣିପାଗରେ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଭାବରେ ବଢ଼ିପାରେ। ଏହା ଶସ୍ୟ ଚାଷରେ ପାଣିର ସଙ୍କଟକୁ କମ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
- ଜୈବବୈଚିତ୍ରକୁ ବଢ଼ାଏ: ଏହି ଫସଲ ହିମାଳୟର ପରିବେଶରେ ସ୍ଥାନୀୟ ପରିବେଶ ସହିତ ଭଲ ଭାବରେ ଖାପ ଖାଇଯାଏ। ଏହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ପୋକ ଏବଂ ପକ୍ଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଓ ବାସସ୍ଥାନ ଯୋଗାଇଥାଏ, ଯାହା ଜୈବବୈଚିତ୍ରକୁ (biodiversity) ବୃଦ୍ଧି କରେ।
ପୁଷ୍ଟିଗୁଣ ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଉପକାର (Nutritional Benefits):
- ପ୍ରୋଟିନର ଭଣ୍ଡାର: ଆମ ଶରୀରର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଏବଂ ମାଂସପେଶୀ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୋଟିନ (protein) ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆବଶ୍ୟକ। କଳା ମଟର ପ୍ରୋଟିନର ଏକ ଉତ୍ତମ ଉତ୍ସ। ଏହା ଶାକାହାରୀ ଲୋକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଭଲ ବିକଳ୍ପ।
- ଫାଇବରରେ ଭରପୂର: ଆମ ପେଟ ଠିକ ରଖିବା ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସହଜରେ ହଜମ ହେବା ପାଇଁ ଫାଇବର (fiber) ଦରକାର। କଳା ମଟରରେ ଫାଇବରର ମାତ୍ରା ବହୁତ ଅଧିକ। ଏହା ଶରୀରରୁ ଖରାପ କୋଲେଷ୍ଟରଲ (cholesterol) କମ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
- ବିଟା-କାରୋଟିନ (Beta-carotene) ଓ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ (Antioxidants): ଏଥିରେ ବିଟା-କାରୋଟିନ ରହିଛି, ଯାହା ଆମ ଶରୀର ଭିଟାମିନ ଏ (Vitamin A) ରେ ପରିଣତ କରେ। ଏହା ଆଖି ପାଇଁ ବହୁତ ଭଲ। ଏହାଛଡା, ଏଥିରେ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ମଧ୍ୟ ଥାଏ, ଯାହା ଶରୀରକୁ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ।
- ମଧୁମେହ (Diabetes) ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ: କଳା ମଟରରେ ଥିବା ଫାଇବର ଏବଂ କମ୍ ଗ୍ଲାଇସେମିକ ଇଣ୍ଡେକ୍ସ (glycemic index) କାରଣରୁ ଏହା ମଧୁମେହ ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ଖୁବ ଉପକାରୀ। ଏହା ରକ୍ତରେ ଶର୍କରାର ମାତ୍ରାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
ପିଲାଏ ଓ ଛାତ୍ରମାନେ କିପରି ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ ହେବେ?
ଏହି ଗବେଷଣା ଆମକୁ ଶିଖାଏ ଯେ ବିଜ୍ଞାନ କେବଳ ଲ୍ୟାବରେ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ନୁହେଁ। ବିଜ୍ଞାନ ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଥିବା ପ୍ରକୃତିର ପ୍ରତିଟି ଜିନିଷକୁ ବୁଝିବାର ଏକ ଉପାୟ।
- କୌତୁହଳୀ ହୁଅ: ତୁମର ଘର ପାଖରେ କିଛି ବିନ୍ ଉଦ୍ଭିଦ ଲାଗିଥିବ। ତା’ର ଫସଲ କିପରି ହୁଏ, ତା’ର ଉପକାର କଣ, ତାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କର।
- ପରିବେଶକୁ ବୁଝ: ଆମେ କିପରି ପରିବେଶକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ଭିଦ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛୁ, ତାହା ହିମାଳୟର କଳା ମଟରରୁ ଶିଖାଯାଇପାରେ।
- ପୁଷ୍ଟି ବିଷୟରେ ଜାଣ: ତୁମେ ଯାହା ଖାଉଛ, ତା’ରେ କଣ ଅଛି, ତାହା ତୁମକୁ କିପରି ସୁସ୍ଥ ରଖୁଛି, ତାହା ଜାଣିବା ମଧ୍ୟ ବିଜ୍ଞାନର ଅଂଶ।
- ନୂଆ ଗବେଷଣା ବିଷୟରେ ପଢ଼: ଷ୍ଟାନଫୋର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଭଳି ବଡ଼ ବଡ଼ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗବେଷଣା କରନ୍ତି। ଏହିପରି ଲେଖା ପଢ଼ିଲେ ତୁମେ ନୂଆ କଥା ଶିଖିବ ଏବଂ ତୁମର ଜ୍ଞାନ ବଢ଼ିବ।
ଶେଷ କଥା:
ହିମାଳୟର କଳା ମଟର ଏକ ଛୋଟ ଫସଲ ହୋଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଉପକାର ବହୁତ ବଡ଼। ଏହା ଆମକୁ ପ୍ରକୃତିର ଅସୀମ ଶକ୍ତି ଓ ଉପକାରିତା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଏ। ଆମର ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ୀ ପାଇଁ ସୁସ୍ଥ ପରିବେଶ ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନଯାପନକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହିପରି ପାରମ୍ପରିକ ଫସଲକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଧିକ ଗବେଷଣା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହା ଆମକୁ ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରତିଟି ଦିଗରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଉତ୍ତମ ଉଦାହରଣ।
The ecological promise of the Himalayan black pea
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-15 00:00 ରେ, Stanford University ‘The ecological promise of the Himalayan black pea’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।