ଉନ୍ନତ ବିଶ୍ୱ ପାଇଁ ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ: ୟୁନେସ୍କୋର ପ୍ରଥମ ସମନ୍ୱିତ ରିପୋର୍ଟ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରଭାବ
କାଲିଙ୍ଗ ନ୍ୟାସନାଲ ଡିଜିଟାଲ ଲାଇବ୍ରେରୀ, କରେଣ୍ଟ ଆୱାରେନେସ ପୋର୍ଟାଲ ଦ୍ୱାରା ୨୦୨୫-୦୯-୦୪ ରିଖରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଷଣା ସମସ୍ତଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଛି। ୟୁନେସ୍କୋ (UNESCO) ଦ୍ୱାରା “ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ” (Open Science) ଉପରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଥିବା ସୁପାରିଶର ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ, ଏହି ସଂସ୍ଥା ଏକ ପ୍ରଥମ ସମନ୍ୱିତ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି, ଯାହାକି ଏହାର ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡିକର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଏବଂ ପ୍ରଗତିକୁ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟଟି ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ବିକାଶକୁ ଅଧିକ ସମାନ, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ କରିବାର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ।
ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ କ’ଣ?
ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ ହେଉଛି ଏକ ମୂଳ ଧାରଣା, ଯାହା ବୈଜ୍ଞାନିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ଅଧିକ ଉନ୍ମୁକ୍ତ, ପ୍ରବେଶଯୋଗ୍ୟ ଏବଂ ସହଯୋଗୀ କରିବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଗବେଷଣାର ଫଳାଫଳ, ତଥ୍ୟ, ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ଶିକ୍ଷାକୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ, ବିଶେଷ କରି ବିକାଶଶୀଳ ଦେଶଗୁଡିକ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ କରାଇବା। ଏହା ବିଜ୍ଞାନର ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକରଣ (democratization) ଏବଂ ଜ୍ଞାନର ସୀମାକୁ ଭାଙ୍ଗି ସାମାଜିକ ଉନ୍ନତିରେ ସହାୟକ ହେବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ୟୁନେସ୍କୋର “ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ ଉପରେ ସୁପାରିଶ” ଏବଂ ତା’ର ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀ:
ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୧ ରେ, ୟୁନେସ୍କୋର ସାଧାରଣ ସମ୍ମିଳନୀ ଏକ ଐତିହାସିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲା, ଯାହା “ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ ଉପରେ ସୁପାରିଶ” ଭାବରେ ପରିଚିତ। ଏହି ସୁପାରିଶଟି ଏକ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମାନକ ସ୍ଥାପନ କରିଛି, ଯାହାକି ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡିକୁ ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ଏବଂ ଅଭ୍ୟାସକୁ ଗ୍ରହଣ ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିବ। ଏହି ସୁପାରିଶ ଉନ୍ନତ ଗବେଷଣା, ନୂତନ ଆବିଷ୍କାର ଏବଂ ସାମାଜିକ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନରେ ବିଜ୍ଞାନର ଭୂମିକାକୁ ମଜବୁତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ପ୍ରଥମ ସମନ୍ୱିତ ରିପୋର୍ଟର ମହତ୍ୱ:
ଏହି ପ୍ରଥମ ସମନ୍ୱିତ ରିପୋର୍ଟଟି, ୟୁନେସ୍କୋର ସୁପାରିଶକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ପାଇଁ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡିକ କେତେ ମାତ୍ରାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ତା’ର ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଚିତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରୁଛି। ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡିକର ନୀତି, ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଏବଂ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ହୋଇଥିବା ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ, ଯେପରିକି ଓପନ୍ ଏକ୍ସେସ (Open Access) ପ୍ରକାଶନ, ଓପନ୍ ଡାଟା (Open Data), ଓପନ୍ ଏଜୁକେସନ୍ ରିସୋର୍ସେସ (Open Educational Resources) ଏବଂ ସାଧାରଣ ସହଯୋଗ (citizen science) ଉପରେ ସେମାନଙ୍କର ଅବଦାନକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି।
ଏହି ରିପୋର୍ଟଟି କେବଳ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଉପୁଜୁଥିବା ତଥ୍ୟକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିନାହିଁ, ବରଂ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଆହ୍ୱାନଗୁଡିକୁ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛି। ଏହା ସହିତ, ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସର ବିକାଶ ପାଇଁ କ’ଣ ସବୁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବା ଉଚିତ, ସେ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ମୂଲ୍ୟବାନ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବ।
ଆଶା ଓ ଭବିଷ୍ୟତ:
ୟୁନେସ୍କୋର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଜ୍ଞାନ ଆଦାନ-ପ୍ରଦାନର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ନୂତନ ଅଧ୍ୟାୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସ, ଜ୍ଞାନର ସୀମାକୁ ଭାଙ୍ଗି, ସାମାଜିକ ନ୍ୟାୟ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶରେ ସହାୟକ ହେବ। ଏହି ରିପୋର୍ଟ ସଦସ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରଗୁଡିକୁ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ ଏବଂ ସହଯୋଗୀ ହେବା ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଆମେ ଏକ ଉନ୍ନତ ଏବଂ ସମାନ ବିଶ୍ୱ ଗଢିବା ଦିଗରେ ଆଗକୁ ବଢିପାରିବା। ଏହି ରିପୋର୍ଟ ସର୍ବସାଧାରଣରେ ଉପଲବ୍ଧ କରାଯିବା, ବିଶ୍ୱର ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କୁ ଓପନ୍ ସାଇନ୍ସର ମହତ୍ୱ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବାରେ ସହାୟକ ହେବ।
ユネスコ、「オープンサイエンスに関する勧告」を受けた、加盟国の取組状況をまとめた初の統合報告書を公開
AI ଖବର ପ୍ରଦାନ କରିଛି।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ Google Gemini ରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି:
‘ユネスコ、「オープンサイエンスに関する勧告」を受けた、加盟国の取組状況をまとめた初の統合報告書を公開’ カレントアウェアネス・ポータル ଦ୍ୱାରା 2025-09-04 07:57 ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହିତ ଏକ ନରମ ସ୍ୱରରେ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖ ଲେଖନ୍ତୁ। ଦୟାକରି ଓଡ଼ିଆରେ କେବଳ ଲେଖ ସହିତ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତୁ।