‘କନଭୋଇ 77’: ଶୋଆର ଇତିହାସକୁ ନୂଆ ଢଙ୍ଗରେ ଶିଖିବା ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରୟାସ
ପରିଚୟ:
2025 ମସିହା ସେପ୍ଟେମ୍ବର 5 ତାରିଖରେ Café pédagogique ୱେବସାଇଟରେ ‘Convoi 77 : Pour enseigner autrement l’histoire de la Shoah’ ଶୀର୍ଷକରେ ଏକ ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଏହି ଲେଖାଟି ଆମକୁ ଶୋଆ (Holocaust) ର ଇତିହାସକୁ କିପରି ଅଧିକ ଗଭୀର ଓ ବୁଝିବା ଭଳି ଭାବରେ ଶିଖାଇବା ଯାଇପାରେ, ସେ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରେ। ବିଶେଷ କରି, ଏହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ଢଙ୍ଗର ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବାର ଉପାୟ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛି। ଏହି ଲେଖାଟି କେବଳ ଇତିହାସ ଶିକ୍ଷା ନୁହେଁ, ବରଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ପିଲାଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ଅନନ୍ୟ ସୂତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିବ।
‘କନଭୋଇ 77’ କଣ?
‘କନଭୋଇ 77’ ହେଉଛି ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ନାଜିମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ୟୁରୋପର ଯିହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ନିର୍ମମ ଭାବରେ ନିର୍ଯାତନା ଦିଆଯିବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ନିର୍ବାସିତ କରାଯିବାର ଏକ ତଥାକଥିତ ଘଟଣା। ଏହି ଘଟଣାରେ, ଯିହୁଦୀମାନଙ୍କୁ ଟ୍ରେନରେ ଭର୍ତ୍ତି କରି ବିଭିନ୍ନ ନିର୍ଯାତନା ଶିବିରକୁ ପଠାଯାଉଥିଲା। ‘କନଭୋଇ 77’ ଏହିଭଳି ଏକ ଟ୍ରେନ କାଫିଲାର ପ୍ରତୀକ। ଏହି ପ୍ରୟାସର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି, ଏହି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁଃଖଦ ଇତିହାସକୁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ପାଖରେ ସିଧାସଳଖ, ବାସ୍ତବବାଦୀ ଏବଂ ଭାବନାତ୍ମକ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା।
କାହିଁକି ଏହା ଅନ୍ୟଥା ଶିଖାଇବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଏ?
ସାଧାରଣତଃ, ଶୋଆର ଇତିହାସ ପାଠ୍ୟପୁସ୍ତକରେ ଲେଖା ଓ ତଥ୍ୟ ଭିତ୍ତିକ ଭାବରେ ପଢ଼ାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ‘କନଭୋଇ 77’ ଏକ ଭିନ୍ନ ପଦ୍ଧତି ଆପଣାଇଛି। ଏହା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ କେବଳ ତଥ୍ୟ ଜାଣିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ସେମାନଙ୍କୁ ସେହି ସମୟର ଅନୁଭବକୁ ବୁଝିବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ। ଏହା ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମାଧ୍ୟମ ଯେପରିକି:
- ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଗଳ୍ପ: ଶୋଆରୁ ବଞ୍ଚିଥିବା ଲୋକଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ କାହାଣୀ, ସେମାନଙ୍କ ଅନୁଭୂତି ଏବଂ ଭାବନାକୁ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ସହ ବାଣ୍ଟିବା।
- ଦୃଶ୍ୟ ମାଧ୍ୟମ: ଫଟୋ, ଭିଡିଓ, ଏବଂ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟାରୀ ମାଧ୍ୟମରେ ସେହି ସମୟର ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଦେଖାଇବା।
- କଳା ଓ ସାହିତ୍ୟ: ଶୋଆ ଉପରେ ଆଧାରିତ ଚିତ୍ରକଳା, ସଂଗୀତ, ଏବଂ ସାହିତ୍ୟିକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା।
- ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ: ଏହି ଘଟଣାର ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ଥିବା ସାମାଜିକ, ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ମାନସିକ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ବିଜ୍ଞାନର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା।
ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ାଇବାରେ ଏହାର ଭୂମିକା:
‘କନଭୋଇ 77’ ପ୍ରୟାସଟି କେବଳ ଇତିହାସ ଶିକ୍ଷା ପାଇଁ ସୀମିତ ନୁହେଁ, ଏହା ପିଲାମାନଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ଅନନ୍ୟ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏହାକୁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଭାବରେ ବୁଝାଯାଇପାରେ:
-
କାରଣ ଓ ପ୍ରଭାବର ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ: ଶୋଆର ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକ କାହିଁକି ଘଟିଲା? ଏହାର ପଛରେ ଥିବା ମାନବୀୟ ସ୍ୱଭାବ, ସାମାଜିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ଏବଂ ରାଜନୈତିକ କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ବୈଜ୍ଞାନିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ବୁଝାଯାଇପାରେ। ଏହା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ କୌତୁହଳୀ କରିବ ଏବଂ ସେମାନେ କାରଣଗୁଡ଼ିକ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ ହେବେ।
-
ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଓ ତଥ୍ୟ ବିଶ୍ଳେଷଣ: ଶୋଆ ସମୟରେ ଯିହୁଦୀମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା, ନିର୍ଯାତନାର ପରିମାଣ, ଏବଂ ନିର୍ବାସିତ ହୋଇଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାକୁ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଓ ତଥ୍ୟ ବିଶ୍ଳେଷଣ ମାଧ୍ୟମରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇପାରେ। ଏହା ଗଣିତ ଏବଂ ପରିସଂଖ୍ୟାନ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ାଇବ।
-
ମନୋବିଜ୍ଞାନ ଓ ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନ: ଲୋକମାନେ କାହିଁକି ଏପରି ନିର୍ମମ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଗଲେ? ସାମୂହିକ ମନୋବିଜ୍ଞାନ (Group Psychology), ସ୍ୱେଚ୍ଛାଚାରିତା (Authoritarianism), ଏବଂ ପ୍ରଚାର (Propaganda) ର ଭୂମିକାକୁ ମନୋବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନର ଆଲୋକରେ ବୁଝାଯାଇପାରେ। ଏହା ମାନବୀୟ ବ୍ୟବହାରର କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ।
-
ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ବ୍ୟବହାର: ଶୋଆ ସମୟରେ ବ୍ୟବହୃତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଯେପରିକି ଟ୍ରେନ, ତାର ବାଡ଼, ଏବଂ ନିର୍ଯାତନା ଶିବିରରେ ବ୍ୟବହୃତ ଯନ୍ତ୍ରପାତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇପାରେ। ଏହା ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ବଢ଼ାଇବ।
-
ବଞ୍ଚିବା ଓ ଅନୁକୂଳନର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟି: କଠିନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକମାନେ କିପରି ବଞ୍ଚି ରହିଲେ? ଏହି ବିଷୟକୁ ଜୈବବିଜ୍ଞାନ (Biology) ଏବଂ ମାନବ ଶାରୀର ବିଜ୍ଞାନ (Human Physiology) ର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯାଇପାରେ।
ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ସାରାଂଶ:
ପିଲାମାନେ, ‘କନଭୋଇ 77’ ହେଉଛି ଏକ ଟ୍ରେନ ଯାହା ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ସମୟରେ ୟୁରୋପର ଅନେକ ନିରୀହ ଲୋକଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଘରୁ ଦୂରକୁ, ନିର୍ଯାତନା ଶିବିରକୁ ନେଇଯାଉଥିଲା। ଏହି ଘଟଣା ଖୁବ୍ ଦୁଃଖଦ ଥିଲା।
‘କନଭୋଇ 77’ ଆମକୁ ଏହି ଇତିହାସକୁ କେବଳ ପଢ଼ିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଅନୁଭବ କରିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଏହା ଆମକୁ ନୂଆ ନୂଆ ଢଙ୍ଗରେ ଶିଖାଇବାକୁ ଚାହେଁ, ଯେପରିକି ଆମେ ଏହି ଘଟଣାର କାରଣଗୁଡ଼ିକୁ ବୁଝିବା, ତଥ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବା, ଏବଂ ସେହି ସମୟର ଲୋକମାନଙ୍କ ଭାବନାକୁ ଅନୁଭବ କରିବା।
ଏହି ପ୍ରୟାସ ଆମକୁ ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ କିଛି ଶିଖାଇବ। ଆମେ ଜାଣିବା ଯେ, ଲୋକମାନେ କାହିଁକି ଏପରି କରନ୍ତି, ସଂଖ୍ୟା କିପରି ଥିଲା, ଏବଂ କଠିନ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମଣିଷ କିପରି ବଞ୍ଚେ। ଏହା ଆମ ମନରେ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି କୌତୁହଳ ଜାଗ୍ରତ କରିବ ଏବଂ ଆମକୁ ଆହୁରି ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ।
ଶେଷ କଥା:
‘କନଭୋଇ 77’ ର ଏହି ପ୍ରୟାସ ଶୋଆର ଇତିହାସକୁ ଶିଖାଇବାର ଏକ ନୂଆ ଦିଗ ଉନ୍ମୋଚନ କରେ। ଏହା ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସମାନୁଭୂତି, ମାନବିକତା, ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ବିଷୟଗୁଡ଼ିକୁ ଦେଖିବା ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରେ। ଏହିଭଳି ଶିକ୍ଷା ପଦ୍ଧତି ଆମର ଯୁବ ପିଢ଼ୀକୁ ଅଧିକ ଜ୍ଞାନୀ, ସମ୍ବେଦନଶୀଳ, ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।
Convoi 77 : Pour enseigner autrement l’histoire de la Shoah
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-09-05 03:29 ରେ, Café pédagogique ‘Convoi 77 : Pour enseigner autrement l’histoire de la Shoah’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।