ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ଖାଦ୍ୟ, ମସ୍ତିଷ୍କର ସୁରକ୍ଷା: ଏକ ମେଡିଟେରେନିଆନ୍ ଉପାଦାନ
ବିଜ୍ଞାନର ଦୁନିଆରେ ଏକ ନୂଆ ଖବର ଆସିଛି, ଯାହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ, ବିଶେଷକରି ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ଆଶାଜନକ। ହାର୍ଭାର୍ଡ ୟୁନିଭର୍ସିଟିର ଗବେଷକମାନେ ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟୟନରେ ଜଣାଇଛନ୍ତି ଯେ, ଆମେ ଯାହା ଖାଉଛୁ, ତାହା ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ କେତେ ସୁସ୍ଥ ରଖିପାରେ, ଏପରିକି କିଛି ଜେନେଟିକ୍ (ପାରିବାରିକ) ରୋଗରୁ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ରକ୍ଷା କରିପାରେ। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନଟି ୨୦୨୫ ମସିହା ଅଗଷ୍ଟ ୨୫ ତାରିଖରେ ‘Harvard University Gazette’ ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି।
କ’ଣ କହୁଛି ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ?
ଏହି ଗବେଷଣା ଅନୁଯାୟୀ, “ମେଡିଟେରେନିଆନ୍ ଡାଏଟ” (Mediterranean Diet) ନାମକ ଏକ ଖାଦ୍ୟପେୟର ଅଭ୍ୟାସ, ମସ୍ତିଷ୍କର ଏକ ଗୁରୁତର ରୋଗ “ଡେମେନ୍ସିଆ” (Dementia) ର ଆଶଙ୍କାକୁ କମାଇପାରେ। ଡେମେନ୍ସିଆ ହେଉଛି ଏପରି ଏକ ରୋଗ ଯାହା ଆମର ସ୍ମରଣ ଶକ୍ତି, ଚିନ୍ତା କରିବାର କ୍ଷମତା ଏବଂ ଦୈନିକ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପାଦନ କରିବାରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଏହାର ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ମସ୍ତିଷ୍କର କୋଷଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷୟ।
କେତେକ ଲୋକଙ୍କର ଜେନେଟିକ୍ କାରଣରୁ ଡେମେନ୍ସିଆ ହେବାର ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ। ଅର୍ଥାତ୍, ସେମାନଙ୍କ ପରିବାରରେ ଏହି ରୋଗ ଥିଲେ, ସେମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ରୋଗ ହେବାର ବେଶୀ ସୁଯୋଗ ରହିଥାଏ। କିନ୍ତୁ, ଏହି ନୂଆ ଅଧ୍ୟୟନ କହୁଛି ଯେ, ଯଦି ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିମାନେ ମେଡିଟେରେନିଆନ୍ ଡାଏଟ ପାଳନ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କର ଡେମେନ୍ସିଆ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା କମିଯାଇପାରେ। ଏହା ପ୍ରକୃତିର ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଉପହାର କହିଲେ କିଛି ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ!
ମେଡିଟେରେନିଆନ୍ ଡାଏଟ କ’ଣ?
ମେଡିଟେରେନିଆନ୍ ଡାଏଟ୍ କୌଣସି ନୂଆ ଜିନିଷ ନୁହେଁ। ଏହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଭୂମଧ୍ୟସାଗରୀୟ ଅଞ୍ଚଳ (Mediterranean region) ର ଲୋକମାନେ ଖାଉଥିବା ଖାଦ୍ୟର ଏକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକର ସମାହାର। ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ଥାଏ:
- ଫଳ ଓ ପରିବା: ପ୍ରତିଦିନ ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ଫଳ ଓ ପରିବା ଖାଇବା। ଏଗୁଡ଼ିକ ଆମ ଶରୀରକୁ ଭିଟାମିନ, ଖଣିଜ ଲବଣ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହା କୋଷଗୁଡ଼ିକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ।
- ସମୁଦାୟ ଶସ୍ୟ (Whole Grains): ଯେପରିକି ଗହମ, ଭାତ, ଯଅ, ମକା, ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକର ତିଆରି ହୋଇଥିବା ଖାଦ୍ୟ। ଏଥିରେ ଫାଇବର (Fiber) ଭରି ରହିଥାଏ, ଯାହା ପାଚନ ତନ୍ତ୍ରକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖେ।
- ମାଛ: ସପ୍ତାହରେ କିଛି ଦିନ ମାଛ ଖାଇବା, ବିଶେଷକରି ସାଲମନ (Salmon), ମେକେରେଲ (Mackerel) ଭଳି ତେଲଯୁକ୍ତ ମାଛ। ଏଥିରେ ଓମେଗା-୩ ଫ୍ୟାଟି ଏସିଡ୍ (Omega-3 fatty acids) ଥାଏ, ଯାହା ମସ୍ତିଷ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପକାରୀ।
- ଯଅ ଓ ଡାଲି ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ (Legumes): ମୁଗ, ବିରି, ଛୋଳା, ମଟର ଆଦି। ଏଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଏବଂ ଫାଇବରର ଭଲ ଉତ୍ସ।
- ସୁସ୍ଥ ଚର୍ବି (Healthy Fats): ଅଲିଭ୍ ତେଲ (Olive Oil) ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଶୁଖିଲା ଫଳ (Nuts) ଓ ମଞ୍ଜି (Seeds)। ଏଗୁଡ଼ିକ ହୃଦୟ ଏବଂ ମସ୍ତିଷ୍କର ସୁସ୍ଥତା ପାଇଁ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ।
- କମ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୃତ ଖାଦ୍ୟ (Less Processed Foods): ଫାଷ୍ଟ ଫୁଡ୍, ପ୍ୟାକେଟ୍ ଖାଦ୍ୟ, ଏବଂ ଅଧିକ ଚିନି ଓ ଲୁଣ ଥିବା ଖାଦ୍ୟକୁ ଏଡ଼ାଇ ଚାଲିବା।
ଏହା ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଶିକ୍ଷା। ବିଶେଷ କରି ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ, ଏହା ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରେ:
- ବିଜ୍ଞାନର ଚମତ୍କାର: ଆମେ କ’ଣ ଖାଉଛୁ ତାହା ଆମ ଶରୀର ଉପରେ, ମସ୍ତିଷ୍କ ଉପରେ କିପରି ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି, ତାହା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଅଧ୍ୟୟନ କରି ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି। ଏହା ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିଗ। ଆମେ ଯାହା ଖାଉଛୁ ତାହାର ପ୍ରଭାବକୁ ବୁଝିବା ମଧ୍ୟ ଏକ ପ୍ରକାର ବିଜ୍ଞାନ।
- ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟରକ୍ଷାର ମହତ୍ତ୍ୱ: ଛୋଟ ବେଳୁ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ଅଭ୍ୟାସ କଲେ, ଭବିଷ୍ୟତରେ ଆମେ ଅନେକ ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରୁ। ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଦେଖାଇ ଦେଇଛି ଯେ, ଖାଦ୍ୟ କେବଳ ଶକ୍ତି ଦେବା ପାଇଁ ନୁହେଁ, ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଉପକରଣ।
- ଜେନେଟିକ୍ସ ଏବଂ ପରିବେଶ: ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଆମକୁ ବୁଝିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଯେ, ଆମ ଶରୀରରେ କେତେକ ଜିନିଷ ଆମ ଜେନେଟିକ୍ସ (ପାରିବାରିକ ଗୁଣ) ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ, କିନ୍ତୁ ପରିବେଶ, ବିଶେଷକରି ଆମ ଖାଦ୍ୟପେୟ, ସେହି ପ୍ରଭାବକୁ ବଦଳାଇପାରେ। ଏହା ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ପରିବେଶର ମିଳିତ କାର୍ଯ୍ୟର ଏକ ଉଦାହରଣ।
- କୌତୁହଳ ସୃଷ୍ଟି: ଏହିପରି ଅଧ୍ୟୟନଗୁଡ଼ିକ ପିଲାମାନଙ୍କ ମନରେ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରେ। ସେମାନେ ଭାବିବାକୁ ଲାଗନ୍ତି ଯେ, ଆମେ ଖାଉଥିବା ଡାଲି, ଫଳ, ପରିବା ମଧ୍ୟ କିପରି ଆମ ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖୁଛି! ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଖାଦ୍ୟ ପସନ୍ଦ ଉପରେ ଅଧିକ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ।
ଆମେ କ’ଣ କରିପାରୁ?
ଏହି ଗବେଷଣାରୁ ଶିକ୍ଷା ନେଇ ଆମେ ମଧ୍ୟ ଆମ ଜୀବନଶୈଳୀରେ କିଛି ସକାରାତ୍ମକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରୁ।
- ପ୍ରତିଦିନ ଫଳ ଓ ପରିବା ଖାଆନ୍ତୁ: ବିଭିନ୍ନ ରଙ୍ଗର ଫଳ ଏବଂ ପରିବା ଖାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
- ଜଙ୍କ୍ ଫୁଡ୍ କମ କରନ୍ତୁ: ଚିପ୍ସ, କୋଲ୍ଡ ଡ୍ରିଙ୍କ୍ସ, କେକ୍, ବିସ୍କୁଟ ଭଳି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ କମ୍ ଖାଆନ୍ତୁ।
- ପାଣି ଅଧିକ ପିଅନ୍ତୁ: ଶରୀରକୁ ହାଇଡ୍ରେଟେଡ୍ ରଖିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ।
- ପରିବାର ସହ ଖାଆନ୍ତୁ: ଏକାଠି ଖାଇବା ସମୟରେ ସୁସ୍ଥ ଖାଦ୍ୟ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଏହା ପଛରେ ଥିବା ବିଜ୍ଞାନ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଆମକୁ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଏବଂ ସଚେତନ ଭବିଷ୍ୟତ ଆଡ଼କୁ ନେଇଯିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁ। ବିଜ୍ଞାନର ଏହିପରି ନୂଆ ନୂଆ ଆବିଷ୍କାର ଆମ ଜୀବନକୁ ଆହୁରି ସୁନ୍ଦର କରିବ। ତେଣୁ, ଆସନ୍ତୁ, ବିଜ୍ଞାନକୁ ଜାଣିବା ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ଜୀବନ ଗଢ଼ିବା!
Mediterranean diet offsets genetic risk for dementia, study finds
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-25 18:39 ରେ, Harvard University ‘Mediterranean diet offsets genetic risk for dementia, study finds’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।