ରିସର୍ଚ୍ଚ ଲାଇବ୍ରେରିଆନ୍ ପାଇଁ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ଲିଟରେସି ଉପରେ ନୂଆ ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀ: ଜାପାନର ଜାତୀୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀର ପଦକ୍ଷେପ
ପରିଚୟ
2025-07-11 02:06 ରେ, ଜାପାନର ଜାତୀୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ (NDL) ର କରେଣ୍ଟ ଆୱେରନେସ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍ ରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଷଣା ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଏହି ଘୋଷଣା ଅନୁଯାୟୀ, NDL ଗବେଷଣା ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ (Research Librarians) ପାଇଁ ଜେନେରେଟିଭ୍ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (Generative AI) ଲିଟରେସି ଉପରେ ଏକ ନୂଆ ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛି। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ସୂଚାଇ ଦେଉଛି ଯେ ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ର ବଢୁଥିବା ପ୍ରଭାବକୁ NDL ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛି ଏବଂ ଏହି ନୂଆ ପ୍ରଯୁକ୍ତିକୁ ବୁଝିବା ଓ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ସଜାଗ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି।
ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ଏବଂ ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ପ୍ରଭାବ
ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାର କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ଯାହା ନୂଆ ସୃଜନଶୀଳ କାର୍ଯ୍ୟ, ଯେପରିକି ଲେଖା, ଚିତ୍ର, ସଙ୍ଗୀତ ଏବଂ କୋଡ୍ ତିଆରି କରିପାରେ। ChatGPT, Midjourney ଭଳି ଉଦାହରଣମାନ ଏହାର ଶକ୍ତି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛି। ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ରରେ, ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ଅନେକ ସମ୍ଭାବନା ଉନ୍ମୋଚନ କରୁଛି:
- ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ ଏବଂ ସଂଶ୍ଳେଷଣ: ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ବିଶାଳ ପରିମାଣର ତଥ୍ୟକୁ ଶୀଘ୍ର ସଂଗ୍ରହ, ସଂଶ୍ଳେଷଣ ଏବଂ ସାରାଂଶ ପ୍ରଦାନ କରିପାରେ, ଯାହା ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସହଜ କରିବ।
- ସାମଗ୍ରୀ ସୃଜନ: ଏହା ବିଭିନ୍ନ ଉପଲବ୍ଧ ସୂଚନା ଉତ୍ସକୁ ଆଧାର କରି ନୂଆ ପାଠ, ପ୍ରସ୍ତୁତି, କ୍ୱିଜ୍ ତିଆରି କରିପାରେ।
- ପ୍ରଶ୍ନୋତ୍ତର ସେବା: AI-ଚାଳିତ ବୋଟ୍ ଗୁଡିକ ବ୍ୟବହାରକାରୀଙ୍କ ପ୍ରଶ୍ନର ତତ୍କାଳ ଉତ୍ତର ଦେଇପାରିବେ, ଯାହା ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ କମାଇବ।
- ଅନୁସନ୍ଧାନ ସହାୟତା: ଛାତ୍ର ଏବଂ ଗବେଷକମାନଙ୍କୁ ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା, ଉପଯୁକ୍ତ ଉତ୍ସ ଖୋଜିବା ଏବଂ ସୂଚନା ସଂଗଠନରେ ମଧ୍ୟ ଏହା ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ।
NDL ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀର ମହତ୍ୱ
ଜାପାନର ଜାତୀୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ (NDL) ଏହି ନୂଆ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ବୁଝିଛି ଏବଂ ଏହାକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛି। ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ଲିଟରେସି ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି:
- ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି: ଜେନେରେଟିଭ୍ AI କଣ, କିପରି କାମ କରେ ଏବଂ ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପ୍ରୟୋଗ ବିଷୟରେ ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା।
- ବ୍ୟବହାରିକ କୌଶଳ ବିକାଶ: AI ଉପକରଣଗୁଡିକର ପ୍ରଭାବୀ ବ୍ୟବହାର, ସେଗୁଡିକର ସୀମା ଏବଂ ନୈତିକ ଦିଗଗୁଡିକୁ ବୁଝାଇବା।
- ଗବେଷଣା ସାହାଯ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି: ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀମାନେ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI କୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଛାତ୍ର ଏବଂ ଗବେଷକମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଉନ୍ନତ ସେବା ପ୍ରଦାନ କରିବା।
- ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ନୈତିକତା: AI ଉତ୍ପାଦିତ ସୂଚନାର ଗୁଣବତ୍ତା ଯାଞ୍ଚ, କପିରାଇଟ୍ ଏବଂ ପାଠାଗାରର ନୈତିକତା ସହିତ ଏହାର ସମନ୍ୱୟ ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ଦେବା।
ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀର ସ୍ୱରୂପ ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଆଲୋଚନା ବିଷୟ
କରେଣ୍ଟ ଆୱେରନେସ୍ ପୋର୍ଟାଲ୍ ରେ ପ୍ରକାଶିତ ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ବିଷୟଗୁଡିକ ସମାବେଶିତ ହୋଇଥିବାର ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି:
- ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ର ମୌଳିକ ଧାରଣା: ଏହା କଣ, କିପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରେ, ଏହାର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର ଓ ଉପକରଣଗୁଡିକର ପରିଚୟ।
- ପାଠାଗାର କାର୍ଯ୍ୟରେ ପ୍ରୟୋଗ: ସୂଚନା ସଂଗ୍ରହ, ସଂଶ୍ଳେଷଣ, କାଟାଲଗିଂ, ବିବଲିଓଗ୍ରାଫିକ୍ ତଥ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ର ବ୍ୟବହାର।
- ସୂଚନା ଉତ୍ସର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ: AI ଉତ୍ପାଦିତ ତଥ୍ୟର ସଠିକତା, ବିଶ୍ୱସନୀୟତା ଏବଂ ପକ୍ଷପାତ (bias) ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା।
- କପିରାଇଟ୍ ଏବଂ ବୌଦ୍ଧିକ ସମ୍ପତ୍ତି: AI ଉତ୍ପାଦିତ ସାମଗ୍ରୀର କପିରାଇଟ୍ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଏବଂ ନୈତିକ ଦିଗଗୁଡିକର ଆଲୋଚନା।
- ପାଠାଗାର ନୀତି ଏବଂ AI: ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ର ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ପାଠାଗାରଗୁଡିକ କିପରି ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିବେ, ତା’ର ଗୁରୁତ୍ୱ।
- ଭବିଷ୍ୟତର ଦିଗ: ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ର ଭବିଷ୍ୟତ ଏବଂ ଉନ୍ନତିମାନଙ୍କ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ।
ଜାପାନର ପ୍ରୟାସର ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଭାବ
NDL ର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ କେବଳ ଜାପାନର ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ପାଠାଗାର ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବ। ଯେହେତୁ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିକଶିତ ହେଉଛି, ସେଥିପାଇଁ ପାଠାଗାରମାନଙ୍କୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ଏହି ନୂଆ ଉପକରଣଗୁଡିକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। NDL ର ଏହି ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀ ଅନ୍ୟ ଦେଶର ପାଠାଗାର ସଂସ୍ଥାମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସମାନ ପ୍ରକାରର ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିପାରେ।
ଉପସଂହାର
ଜାପାନର ଜାତୀୟ ଡିଜିଟାଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଦ୍ୱାରା ଗବେଷଣା ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଜେନେରେଟିଭ୍ AI ଲିଟରେସି ଉପରେ ଶିକ୍ଷା ସାମଗ୍ରୀ ଉନ୍ମୋଚନ ଏକ ସମୟୋଚିତ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ପାଠାଗାର କ୍ଷେତ୍ରରେ AI ର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ ପାଠାଗାର କର୍ମଚାରୀମାନଙ୍କୁ ଭବିଷ୍ୟତର ଚାଲେଞ୍ଜ୍ ଗୁଡିକୁ ସଫଳତାର ସହିତ ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ସଜାଗ କରିବ। ଏହା ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସୂଚନା ବ୍ୟବସ୍ଥାପନା ଏବଂ ଲାଇବ୍ରେରିଆନଶିପ୍ ର ଭବିଷ୍ୟତକୁ ରୂପାନ୍ତର କରିବାରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବ।
Choice、研究図書館員に向けた生成AIリテラシーに関する教材を配信
AI ଖବର ପ୍ରଦାନ କରିଛି।
ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ Google Gemini ରୁ ଉତ୍ପାଦିତ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ହୋଇଛି:
2025-07-11 02:06 ରେ, ‘Choice、研究図書館員に向けた生成AIリテラシーに関する教材を配信’ カレントアウェアネス・ポータル ଅନୁଯାୟୀ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହିତ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖ ଲେଖନ୍ତୁ। ଦୟାକରି ଓଡ଼ିଆରେ ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତୁ।