ଶାନ୍ତ ହୁଅ, କିନ୍ତୁ ସବୁବେଳେ ନୁହେଁ: ହାର୍ଭାର୍ଡର ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଅଧ୍ୟୟନ!
ଆପଣ କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି ମନକୁ ଶାନ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଗ, ଧ୍ୟାନ କିମ୍ବା ଗଭୀର ନିଶ୍ୱାସ ନେବା ସବୁବେଳେ କାମ କରେ ନାହିଁ? ହାର୍ଭାର୍ଡ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏକ ନୂଆ ଅଧ୍ୟୟନ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଖୋଜିଛି ଏବଂ ଏହା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ, ବିଶେଷକରି ଆପଣଙ୍କ ପରି ଛୋଟ ଛୋଟ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଆଗ୍ରହୀକାରୀ। ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇ ୭ ତାରିଖରେ ପ୍ରକାଶିତ ଏହି ଲେଖାଟି ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ, ଧ୍ୟାନ ଯେତିକି ଶାନ୍ତି ଦେଇପାରେ, କିଛି କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାହା ଠିକ୍ ବିପରୀତ ପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ପକାଇପାରେ!
ଧ୍ୟାନ କଣ? ଏହା କାହିଁକି କାମ କରେ?
ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣୁ ଯେ ଧ୍ୟାନ ମନକୁ ଶାନ୍ତ କରିବା, ଚିନ୍ତା ଦୂର କରିବା ଏବଂ ଭଲ ଅନୁଭବ କରିବା ପାଇଁ କରାଯାଏ। ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଧ୍ୟାନ କରୁ, ଆମେ ନିଜର ନିଶ୍ୱାସ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉ, ଶରୀରକୁ ଶିଥିଳ କରୁ ଏବଂ ମନକୁ ଶାନ୍ତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁ। ଏହା ଆମର ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ଏବଂ ଆମକୁ ଭଲ ଅନୁଭୂତି ଦେଇଥାଏ।
ହାର୍ଭାର୍ଡ କଣ କହିଛି?
ହାର୍ଭାର୍ଡର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଧ୍ୟାନର ଏକ ଭିନ୍ନ ଦିଗ ଉପରେ ଗବେଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଛନ୍ତି ଯେ, କେତେବେଳେ ଧ୍ୟାନ ଆମକୁ ଶାନ୍ତି ଦେବା ବଦଳରେ ଅଧିକ ଚିନ୍ତିତ କିମ୍ବା ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିପାରେ। ଏହା ସତ୍ୟ ଯେ, ଧ୍ୟାନ କେବଳ ଏକ ଉପକରଣ, ଯାହାର ବ୍ୟବହାର ଆମେ କିପରି କରୁଛୁ, ତାହା ଉପରେ ଫଳ ନିର୍ଭର କରେ।
କେତେବେଳେ ଧ୍ୟାନ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ?
- ଅଧିକ ଚିନ୍ତା କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ: ଯେଉଁମାନେ ସବୁବେଳେ କିଛି ନା କିଛି ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତି, ସେମାନେ ଧ୍ୟାନ କଲାବେଳେ ନିଜ ଚିନ୍ତାରେ ଅଧିକ ଲୀନ ହୋଇଯାଇପାରନ୍ତି। ଧ୍ୟାନ କରିବା ସମୟରେ ମନକୁ ଶାନ୍ତ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ସେମାନେ ନିଜର ଚିନ୍ତାଗୁଡ଼ିକୁ ଉତ୍ତମ ଭାବରେ ଦେଖିପାରନ୍ତି ଏବଂ ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଅଧିକ ଅସ୍ଥିର କରିପାରେ।
- କଠିନ ଘଟଣାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ: ଯେଉଁମାନେ କୌଣସି କଷ୍ଟକର ଅନୁଭୂତିରୁ ବାହାରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଧ୍ୟାନ ମାଧ୍ୟମରେ ସେହି କଷ୍ଟକୁ ଅନୁଭବ କରି ଅଧିକ ଦୁଃଖୀ ହୋଇପାରନ୍ତି। ଧ୍ୟାନ ସେମାନଙ୍କୁ ଶାନ୍ତି ଦେବା ବଦଳରେ, ସେମାନଙ୍କର ଭାବନାକୁ ଉଜାଗର କରିପାରେ।
- “ସବୁକିଛି ଠିକ ହୋଇଯିବ” ଭାବନା: ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଧ୍ୟାନ କରୁ, ଆମେ ଭାବିଥାଉ ଯେ ଏହା ସବୁ ସମସ୍ୟାକୁ ଠିକ କରିଦେବ। କିନ୍ତୁ ପ୍ରକୃତରେ, ଧ୍ୟାନ ହେଉଛି ଏକ ପ୍ରକାରର ଅଭ୍ୟାସ, ଯାହା ଆମକୁ ଆମର ଭାବନା ଓ ଚିନ୍ତାକୁ ବୁଝିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ସେସବୁକୁ ଲୁଚାଇବାକୁ ନୁହେଁ।
ଏହାରୁ ଆମେ କଣ ଶିଖିବା?
ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଆମକୁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଛି: କୌଣସି ଜିନିଷ ସବୁବେଳେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକାପରି କାମ କରେ ନାହିଁ। ବିଜ୍ଞାନ ଏପରି ଅନେକ ଜିନିଷ ଖୋଜି ବାହାର କରୁଛି, ଯାହା ଆମକୁ ଜୀବନକୁ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି।
ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ କଣ ଉପାୟ?
- ନିଜକୁ ଜାଣନ୍ତୁ: ଆପଣ କେବେ ଧ୍ୟାନ କଲାବେଳେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଅନୁଭବ କରିଛନ୍ତି କି? କାହିଁକି, ତାହା ଭାବନ୍ତୁ।
- ନିଜର ଭାବନାକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ: ଧ୍ୟାନ କରିବା ସମୟରେ ଯାହା ବି ଅନୁଭବ ହେଉ, ତାହାକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ। ତାହାକୁ ଲୁଚାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ ନାହିଁ।
- ଆବଶ୍ୟକ ହେଲେ ସାହାଯ୍ୟ ନିଅନ୍ତୁ: ଯଦି ଆପଣଙ୍କୁ ଲାଗୁଛି ଯେ ଧ୍ୟାନ ଆପଣଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁନାହିଁ, ତେବେ ଏହା ବିଷୟରେ ଜଣେ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସହିତ କଥା ହୁଅନ୍ତୁ।
ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ପରିଚୟ। ଏହା ଆମକୁ ଶିଖାଇଛି ଯେ, ଆମର ମସ୍ତିଷ୍କ ଏବଂ ଭାବନା ଏତେ ଜଟିଳ ଯେ, ସବୁବେଳେ ସହଜ ଉତ୍ତର ମିଳିନଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଆମେ ଯେତେ ଅଧିକ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା, ସେତିକି ବେଶୀ ଜାଣିବା ଏବଂ ବୁଝିବା ସମ୍ଭବ ହେବ। ବିଜ୍ଞାନର ଏହି ରୋମାଞ୍ଚକର ଯାତ୍ରାରେ ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ସାମିଲ୍ ହୁଅନ୍ତୁ!
Meditation provides calming solace — except when it doesn’t
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-07 16:02 ରେ, Harvard University ‘Meditation provides calming solace — except when it doesn’t’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।