ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଓ ଆମ ପରିବାର: କିପରି ବୁଝିବା ଏବଂ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା
ଆଜି ଆମେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିବା, ଯାହା ଆମ ସମାଜ, ଆମ ପରିବାର ଏବଂ ଆମ ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବହୁତ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇ ୩୧ ତାରିଖରେ ମିଚିଗାନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (University of Michigan) ଏକ ଅଧ୍ୟୟନ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛି, ଯାହାର ଶୀର୍ଷକ ହେଲା: “ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ବିସ୍ତୃତ ପ୍ରଭାବ: ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ପରିବାରର ୪ ଜଣରୁ ୧ ଜଣରୁ ଅଧିକ କେୟାର କିଭର (ଯତ୍ନ ନେଉଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି) ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି।” ଏହି ରିପୋର୍ଟ କଣ କହୁଛି, ଏବଂ ଆମ ପିଲାମାନେ ଓ ଛାତ୍ରମାନେ ଏହାକୁ କିପରି ବୁଝିପାରିବେ, ତାହା ଆମେ ଜାଣିବା।
ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ (Dementia) କଣ?
ପ୍ରଥମେ, ଆମେ ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କଣ, ତାହା ବୁଝିବା ଦରକାର। ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଏକ ବଡ଼ ଶବ୍ଦ, ଯାହା ମସ୍ତିଷ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ରୋଗକୁ ବୁଝାଇଥାଏ। ଏହା କେବଳ ଭୁଲିଯିବା ନୁହେଁ, ବରଂ ଭାବନା, ବ୍ୟବହାର, ଚିନ୍ତା କରିବାର କ୍ଷମତା ଏବଂ ଦୈନନ୍ଦିନ କାମ କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରେ। ଅଲଜାଇମର୍ସ (Alzheimer’s) ହେଉଛି ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ସବୁଠାରୁ ସାଧାରଣ ପ୍ରକାର।
ରିପୋର୍ଟ କଣ କହୁଛି?
ମିଚିଗାନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଏହି ରିପୋର୍ଟ କହୁଛି ଯେ, ଆମ ବୟସ୍କ ପରିବାରର ୪ ଜଣରୁ ୧ ଜଣରୁ ଅଧିକ, ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ ୨୫% ରୁ ଅଧିକ ପରିବାରର ସଦସ୍ୟ ଏପରି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଯତ୍ନ ନେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇପାରନ୍ତି, ଯିଏ ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକରେ ପୀଡିତ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଲା, ପ୍ରତ୍ୟେକ ୪ଟି ପରିବାରରେ, ୧ଟି ପରିବାରରେ ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତି ଆସିବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି। ଏହା ଏକ ବଡ଼ ସଂଖ୍ୟା, ଏବଂ ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ଏହି ରୋଗ କେତେ ବ୍ୟାପକ।
ବିଜ୍ଞାନର ଭୂମିକା ଓ ଆମର ଆଗ୍ରହ
ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଆମକୁ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ କରିବାର ଏକ ବଡ଼ ସୁଯୋଗ ଦେଇଛି।
- ସ୍ମୃତି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କିପରି ହୁଏ? ମସ୍ତିଷ୍କ କୋଷଗୁଡ଼ିକର କାର୍ଯ୍ୟ କିପରି ବଦଳିଯାଏ? ଏହା କି କାରଣରୁ ହୁଏ? ଏହି ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତର ଖୋଜିବା ପାଇଁ ବିଜ୍ଞାନୀମାନେ ନିରନ୍ତର ଗବେଷଣା କରୁଛନ୍ତି। ନ୍ୟୁରୋସାଇନ୍ସ (Neuroscience) ଏବଂ ଜେନେଟିକ୍ସ (Genetics) ଭଳି ବିଭାଗଗୁଡ଼ିକ ଏହି ରୋଗକୁ ବୁଝିବାରେ ଏବଂ ନୂଆ ଚିକିତ୍ସା ଖୋଜିବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ନେଉଛି।
- କିପରି ଚିହ୍ନଟ କରାଯିବ? ରୋଗର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଖୁବ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଡାକ୍ତରମାନେ ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କର୍ମୀମାନେ କିପରି ରୋଗୀମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି, ତାହା ଆମେ ଶିଖିବା। ମେଡିକାଲ ଇମେଜିଂ (Medical Imaging) ଭଳି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମସ୍ତିଷ୍କର ପରିବର୍ତ୍ତନକୁ ଦେଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
- କିପରି ଯତ୍ନ ନେବେ? ଯେଉଁମାନେ ରୋଗୀଙ୍କ ଯତ୍ନ ନେଉଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ କିପରି ମାନସିକ ଓ ଶାରୀରିକ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ, ତାହା ମଧ୍ୟ ଏକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନର ବିଷୟ। ସାମାଜିକ ବିଜ୍ଞାନ (Social Sciences) ଏବଂ ମନୋବିଜ୍ଞାନ (Psychology) ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ।
ଆମ ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ କଣ?
- ଜାଣିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତୁ: ନିଜ ପରିବାରରେ ବୟସ୍କମାନଙ୍କ ସହିତ ସମୟ ବିତାନ୍ତୁ। ସେମାନଙ୍କ କଥା ଶୁଣନ୍ତୁ, ସେମାନଙ୍କୁ କଣ ଅସୁବିଧା ହେଉଛି ତାହା ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
- ପଚାରନ୍ତୁ: ପିତାମାତା, ଜେଜେବାପା, ଜେଜୀମାଙ୍କୁ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଷୟରେ ପଚାରନ୍ତୁ। କିଛି ବଦଳିବା ଭଳି ଲାଗିଲେ, ତାହା ଘରର ବଡ଼ମାନଙ୍କୁ ଜଣାନ୍ତୁ।
- ବିଜ୍ଞାନକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତୁ: ବିଜ୍ଞାନ ପଢ଼ନ୍ତୁ, ଗଣିତ କରନ୍ତୁ। ଭବିଷ୍ୟତରେ ଆପଣମାନେ ଡାକ୍ତର, ବୈଜ୍ଞାନିକ କିମ୍ବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କର୍ମୀ ହୋଇ ଏହି ଭଳି ରୋଗରୁ ଲୋକଙ୍କୁ ଉଦ୍ଧାର କରିପାରନ୍ତି।
- ସହାନୁଭୂତି ଶିଖନ୍ତୁ: ଯେଉଁମାନେ ଅସୁସ୍ଥ ଲୋକଙ୍କ ଯତ୍ନ ନେଉଛନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ସମ୍ମାନ ଦେଖାନ୍ତୁ। ସେମାନଙ୍କୁ କିଛି କାମରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ।
ଆମେ କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବା?
- ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି: ଏହି ରିପୋର୍ଟ ବିଷୟରେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଜାଣିବା ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଜଣାଇବା।
- ପାରିବାରିକ ସହଯୋଗ: ଯେଉଁ ପରିବାରରେ ଏପରି ସମସ୍ୟା ଅଛି, ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଆମେ ଆଗେଇ ଆସିବା।
- ସରକାରୀ ଓ ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥା: ଏଭଳି ରୋଗୀଙ୍କ ପାଇଁ ସରକାର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସଂସ୍ଥାମାନେ ଯେଉଁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି, ତାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା।
ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଆମକୁ ଏକ ବଡ଼ ଚିନ୍ତାର କାରଣ ଦେଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ବିଜ୍ଞାନର ଶକ୍ତିକୁ ମଧ୍ୟ ଦେଖାଇଛି। ଯୁବ ପିଢ଼ି, ଆପଣମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ଭବିଷ୍ୟତ। ଆପଣମାନଙ୍କ ଜ୍ଞାନ, ଆପଣମାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ଏବଂ ଆପଣମାନଙ୍କ ସହାନୁଭୂତି ହିଁ ଆମ ସମାଜକୁ ଏହି ଭଳି ପ୍ରତିବନ୍ଧକରୁ ମୁକ୍ତ କରିପାରିବ। ବିଜ୍ଞାନ ଆଲୋକର ପଥ, ଏବଂ ଏହି ପଥରେ ଆଗେଇ ଚାଲିବା ହିଁ ଆମର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ।
Dementia’s broad reach: More than 1 in 4 families of older adults at risk for providing care
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-31 17:09 ରେ, University of Michigan ‘Dementia’s broad reach: More than 1 in 4 families of older adults at risk for providing care’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।