ବିଜ୍ଞାନର ମଜା: ଛାଣିବା ପାଇଁ ନୂଆ ଢଙ୍ଗ!
ସାଙ୍ଗମାନେ, ଆଜି ଆମେ ଗୋଟିଏ ବହୁତ ମଜାଳିଆ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ଜାଣିବା। କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି, ଆମେ କିପରି ପାଣିରୁ ଲୁଣ ଅଲଗା କରୁ? କିମ୍ବା କପଡ଼ା ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ କିପରି ଟିକିଏ ଟିକିଏ ସୂତାକୁ ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରେ ରଖୁ? ଏ ସବୁ ପାଇଁ ଆମେ “ଛାଣିବା” ବା “ବିଚ୍ଛେଦ” (separation) ନାମକ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ବ୍ୟବହାର କରୁ।
ଏକ ନୂଆ ଛାଣିବା ଢଙ୍ଗ:
ଏବେ କିଛି ବୈଜ୍ଞାନିକ, ଯେଉଁମାନେ ଜାପାନର 55ଟି ସରକାରୀ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ବିଭାଗରେ କାମ କରୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ ଏକ ନୂଆ ଏବଂ ଅଦ୍ଭୁତ ଛାଣିବା ଢଙ୍ଗ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି। ଏହାକୁ ସେମାନେ କହୁଛନ୍ତି “ମଲିକ୍ୟୁଲାର ସିଭିଙ୍ଗ ମେମ୍ବ୍ରେନ” (Molecular Sieving Membrane)। ଶୁଣିବାକୁ ଟିକେ କଠିନ ଲାଗୁଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାର କାମ ବହୁତ ସରଳ ଏବଂ ଉପକାରୀ।
ଏହା କଣ ଏବଂ କିପରି କାମ କରେ?
ଭାବନ୍ତୁ, ଆପଣଙ୍କ ପାଖରେ ଏକ ଛାଣି ଅଛି, ଯାହାର କଣାଗୁଡ଼ିକ ଏତେ ଛୋଟ ଯେ କେବଳ ପାଣିର ଅଣୁ (water molecules) ସେଥିରେ ଯାଇପାରିବ, କିନ୍ତୁ ଲୁଣର ଅଣୁ (salt molecules) ବା ଅନ୍ୟ ବଡ଼ ଅଣୁମାନେ ଯାଇପାରିବେ ନାହିଁ। ଏହି ନୂଆ “ମଲିକ୍ୟୁଲାର ସିଭିଙ୍ଗ ମେମ୍ବ୍ରେନ” ଠିକ ସେମିତି କାମ କରେ!
ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ପତଳା କାଗଜ ପରି, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ତିଆରି କରାଯାଇଛି ଏପରି ଭାବରେ ଯେ ଏଥିରେ ଥିବା କଣାଗୁଡ଼ିକର ଆକାର ବହୁତ ଛୋଟ ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ। ଏହି କଣାଗୁଡ଼ିକ ଠିକ ଭାବରେ ଜାଣନ୍ତି କେଉଁ ଅଣୁକୁ ଛାଡିବେ ଏବଂ କାହାକୁ ରଖିବେ। ଠିକ ଯେମିତି ଆମେ ଛାଣିରେ ଛୋଟ ପିଆଜ ଛାଣିପାରୁ, କିନ୍ତୁ ବଡ଼ ପିଆଜକୁ ଛାଣିରେ ରଖିପାରୁ।
କଣ ଏହାର ଫାଇଦା?
ଏହି ନୂଆ ଛାଣିବା ଢଙ୍ଗର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଫାଇଦା ହେଉଛି ଏହା ଶକ୍ତି ବଞ୍ଚାଏ (energy saving)। ପୂର୍ବରୁ, ପାଣିରୁ ଲୁଣ ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ବହୁତ ଶକ୍ତି ଲାଗୁଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଏହି ନୂଆ ପଦ୍ଧତିରେ, ଛୋଟ ଛୋଟ କଣା ଥିବା ଏହି ମେମ୍ବ୍ରେନ ବ୍ୟବହାର କରି ଆମେ ବହୁତ କମ୍ ଶକ୍ତିରେ ଅଲଗା କରିପାରିବା।
ଏହାକୁ ଉପଯୋଗ କରି ଆମେ ଅନେକ କାମ କରିପାରିବା:
- ମଧୁର ପାଣି ତିଆରି: ସମୁଦ୍ରର ଲୁଣିଆ ପାଣିକୁ ମଧୁର ପାଣିରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ବହୁତ ଉପକାରୀ ହେବ। ଏଥିରେ ଆମେ କମ୍ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରି ମଧୁର ପାଣି ପାଇପାରିବା।
- ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା: ଶକ୍ତି ବଞ୍ଚିବା ଅର୍ଥ ପ୍ରଦୂଷଣ କମ୍ ହେବା। ଏହା ଆମର ପୃଥିବୀକୁ ସୁସ୍ଥ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।
- ବିଭିନ୍ନ ଜିନିଷ ଅଲଗା କରିବା: କେବଳ ଲୁଣ ନୁହେଁ, ଏହି ମେମ୍ବ୍ରେନକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ଆମେ ଅନେକ ପ୍ରକାରର ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ (chemicals) କୁ ମଧ୍ୟ ଅଲଗା କରିପାରିବା, ଯାହା କାରଖାନା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କାମରେ ଲାଗିବ।
ବିଜ୍ଞାନରେ କିପରି ଆଗ୍ରହୀ ହେବା?
ଏହି ଭଳିଆ ନୂଆ ନୂଆ ଆବିଷ୍କାର ବିଜ୍ଞାନକୁ ବହୁତ ରୋମାଞ୍ଚକର କରିଦେଇଛି। ଆମେ ଯେବେ ଆଖପାଖରେ ଥିବା ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ କିପରି କାମ କରୁଛି ତାହା ଦେଖୁ, ତାହା ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ଅଂଶ। ଏହି ନୂଆ ମେମ୍ବ୍ରେନ ତିଆରି କରିବା ପଛରେ ଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଭାବନ୍ତୁ। ସେମାନେ କେତେ ଭାବି, ଚିନ୍ତି, ଏବଂ କେତେ ପରିଶ୍ରମ କରି ଏହି କାମ କରିଛନ୍ତି!
ତୁମେ ବି ଏପରି ଭାବିପାରିବ। ତୁମେ ବି ଆଖପାଖର ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ କିପରି କାମ କରୁଛି, ତାକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ କଣ କରାଯାଇପାରେ, ତାହା ଚିନ୍ତା କର। ବିଜ୍ଞାନ କେବଳ ବହି ପଢିବା ନୁହେଁ, ଏହା ହେଉଛି ନୂଆ ଜିନିଷ ଜାଣିବା, ନୂଆ ଜିନିଷ ତିଆରି କରିବା ଏବଂ ଏହି ଦୁନିଆକୁ ଭଲ କରିବା।
ତେଣୁ, ମନରେ ବିଜ୍ଞାନର କୌତୁହଳ ଜାଗ୍ରତ କର, ନୂଆ କଥା ଶିଖ। କାଲି ତୁମେ ବି ଏହି ଭଳିଆ କିଛି ବଡ଼ ଆବିଷ୍କାର କରିପାରିବ!
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-04 00:00 ରେ, 国立大学55工学系学部 ‘“分子を篩い分ける膜”で省エネルギーな分離を実現’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।