ସ୍ମାର୍ଟ ରେଳ ସୁରକ୍ଷା: ଡିଜିଟାଲ ଯୁଗରେ ରେଳପଥର ସୁରକ୍ଷାକୁ ନୂଆ ରୂପ
ଆଜିର ଦୁନିଆରେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଆମ ଜୀବନର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଙ୍ଗ ହୋଇଯାଇଛି। ଆମେ ସବୁବେଳେ ନୂଆ ନୂଆ ଉପକରଣ ଏବଂ ସ୍ମାର୍ଟ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ବ୍ୟବହାର କରୁଛୁ। ଏହି ଧାରାରେ, ରେଳପଥ ସୁରକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ପଛରେ ନାହିଁ। ୨୦୨୫ ଅଗଷ୍ଟ ୨୯ ତାରିଖରେ, କାପ୍ଜେମିନି (Capgemini) ନାମକ ଏକ ବଡ଼ ଟେକ୍ କମ୍ପାନୀ ‘ସ୍ମାର୍ଟର ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ଆଟ୍ ଦି ଏଜ୍’ (Smarter rail safety at the edge) ନାମକ ଏକ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ କରିଛି। ଏହି ଲେଖାଟି ରେଳପଥକୁ କିପରି ଆହୁରି ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ସ୍ମାର୍ଟ କରାଯାଇପାରିବ, ସେ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଛି।
‘ସ୍ମାର୍ଟର ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ଆଟ୍ ଦି ଏଜ୍’ କଣ?
ଏହି ଲେଖାଟି ମୁଖ୍ୟତଃ ‘ଏଜ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ’ (Edge Computing) ନାମକ ଏକ ନୂଆ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଉପରେ ଆଧାରିତ। ଆମେ ଯେତେବେଳେ ମୋବାଇଲ ଫୋନରେ ଇଣ୍ଟରନେଟ ବ୍ୟବହାର କରୁ, ସେତେବେଳେ ଡାଟା (ତଥ୍ୟ) ଗୋଟିଏ ବଡ଼ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ସର୍ଭରକୁ ଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଏଜ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂରେ, ଡାଟା ସେହି ଜାଗା ପାଖାପାଖି ପ୍ରୋସେସ ହୋଇଯାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ତାହା ତିଆରି ହୋଇଥାଏ। ଏହା ଡାଟାକୁ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରକ୍ରିୟା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
ରେଳପଥ ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ରେଳ ଟ୍ରାକ୍, ଷ୍ଟେସନ ଏବଂ ଟ୍ରେନରେ ଲାଗିଥିବା କ୍ୟାମେରା, ସେନ୍ସର (ଜ୍ଞାନକାରକ ଯନ୍ତ୍ର) ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣରୁ ଆସୁଥିବା ଡାଟାକୁ ତୁରନ୍ତ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରାଯିବ। ଫଳରେ, କୌଣସି ସମସ୍ୟା ହେଲେ, ତାହା ତୁରନ୍ତ ଜଣାପଡ଼ିଯିବ ଏବଂ ତାହାର ସମାଧାନ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନିଆଯିବ।
ଏହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି କେବଳ ବଡ଼ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ଆମ ଭଳି ପିଲାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ମଜାଦାର ଏବଂ ଜାଣିବା ପରି। ଏହି ଲେଖାଟି ଆମକୁ ବୁଝାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି ଯେ, କିପରି ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବ୍ୟବହାର କରି ଆମର ଯାତ୍ରାକୁ ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯାଇପାରିବ।
- ତାଲିମ ଏବଂ ଜ୍ଞାନ: ଏହି ଲେଖାଟି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ରେଳପଥ ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଥିବା ନୂଆ ନୂଆ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିଷୟରେ ଜଣାଇବ। ଏହା ସେମାନଙ୍କ ମନରେ କୌତୁହଳ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ଏବଂ ସେମାନେ ବିଜ୍ଞାନ ଓ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପ୍ରତି ଅଧିକ ଆଗ୍ରହୀ ହେବେ।
- ଭବିଷ୍ୟତର କର୍ମକ୍ଷେତ୍ର: ଆଜିର ପିଲାମାନେ ଆସନ୍ତାକାଲିର ବୈଜ୍ଞାନିକ, ଇଞ୍ଜିନିୟର ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ମାହିର ହେବେ। ଏହିଭଳି ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ସେମାନଙ୍କୁ ଭବିଷ୍ୟତରେ କଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତାହା ସ୍ଥିର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।
- ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ସଚେତନତା: ରେଳଯାତ୍ରା କରିବା ସମୟରେ ସୁରକ୍ଷା କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ, ତାହା ମଧ୍ୟ ଏହି ଲେଖାଟି ବୁଝାଇବ। ଏହା ପିଲାମାନଙ୍କୁ ରେଳ ଷ୍ଟେସନ ଏବଂ ଟ୍ରେନରେ ସାବଧାନ ରହିବାକୁ ଶିଖାଇବ।
‘ସ୍ମାର୍ଟ ରେଳ ସୁରକ୍ଷା’ ରେ କଣ କଣ ରହିଛି?
ଏହି ଲେଖାଟିରେ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ରେଳପଥକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ:
- ରିଅଲ୍ ଟାଇମ୍ ଡାଟା ବିଶ୍ଳେଷଣ: ଟ୍ରାକରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା, ଯେପରିକି ଫାଟିଯାଇଥିବା ଟ୍ରାକ୍, ରାସ୍ତାରେ କିଛି ବାଧା, କିମ୍ବା ଟ୍ରେନର ବେଗ ଅଧିକ ହୋଇଯିବା – ଏ ସବୁ ତୁରନ୍ତ ଜଣାପଡ଼ିଯିବ। ଏହା ଡ୍ରାଇଭରକୁ ତୁରନ୍ତ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ସମୟ ଦେବ।
- କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତା (Artificial Intelligence – AI): ଏଆଇ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବ୍ୟବହାର କରି କ୍ୟାମେରାଗୁଡ଼ିକ ଟ୍ରାକରେ କୌଣସି ବେଆଇନ ପ୍ରବେଶ, ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିଯିବା, କିମ୍ବା ତ୍ରୁଟିପୂର୍ଣ୍ଣ ସଙ୍କେତକୁ ଚିହ୍ନିପାରିବ।
- ଅଡିଓ ଏବଂ ଭିଡିଓ ମନିଟରିଂ: ଟ୍ରେନରେ ଲାଗିଥିବା କ୍ୟାମେରା ଏବଂ ମାଇକ୍ରୋଫୋନଗୁଡ଼ିକ ସନ୍ଦିଗ୍ଧ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ନଜର ରଖିବ। ଛୋଟ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଟ୍ରେନରେ ଠିକ୍ ଭାବରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।
- ପୂର୍ବାନୁମାନ (Predictive Maintenance): ଟ୍ରେନର ଯନ୍ତ୍ରାଂଶ କେବେ ଖରାପ ହୋଇପାରେ, ତାହା ପୂର୍ବରୁ ଜଣାପଡ଼ିଯିବ। ଏହାଦ୍ୱାରା ଟ୍ରେନ ଖରାପ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ତାକୁ ମରାମତି କରାଯାଇପାରିବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଦୁର୍ଘଟଣା ଟଳିବ।
- ଡାଟା ସୁରକ୍ଷା: ଏହିସବୁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ଡାଟା ସୁରକ୍ଷା ମଧ୍ୟ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ। କୌଣସି ହ୍ୟାକିଂ କିମ୍ବା ଡାଟାର ଅପବ୍ୟବହାର ରୋକିବା ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା କଡ଼ାକଡ଼ି କରାଯିବ।
ଆମେ କଣ ଶିଖିବା?
ଏହି ଲେଖାଟି ଆମକୁ ଶିଖାଇଛି ଯେ, ଟେକ୍ନୋଲୋଜି କେବଳ ଖେଳନା ପାଇଁ ନୁହେଁ, ଏହା ଆମର ସୁରକ୍ଷାକୁ ମଧ୍ୟ ବଢ଼ାଇପାରେ। ରେଳପଥ ଭଳି ବଡ଼ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଆମର ଯାତ୍ରାକୁ ଅଧିକ ନିରାପଦ କରିବ। ପିଲାମାନେ ଏହିସବୁ ବିଷୟ ଜାଣିବା ଉଚିତ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଦେଶର ବିକାଶରେ ସକ୍ରିୟ ଭାବେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିପାରିବେ।
ଯଦି ତୁମେ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛ, ତେବେ ଏହିଭଳି ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ପଢ଼। ଏହା ତୁମକୁ ନୂଆ ନୂଆ ଜ୍ଞାନ ଦେବ ଏବଂ ତୁମକୁ ଜଣେ ସଫଳ ବୈଜ୍ଞାନିକ ହେବାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ। ରେଳପଥର ସୁରକ୍ଷା ଏକ ଜଟିଳ ବିଷୟ ହେଲେ ମଧ୍ୟ, ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏହାକୁ ସହଜ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କରିପାରିବ।
Smarter rail safety at the edge
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-29 14:31 ରେ, Capgemini ‘Smarter rail safety at the edge’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।