ଏକ ମହାବିସ୍ଫୋରଣର ପରିବାର: ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତିର ଏକ ନୂଆ ରହସ୍ୟ
ଏକଦା, ବିଶ୍ୱର ଏକ ମହାନ୍ ଲ୍ୟାବୋରେଟୋରୀ, ଲରେନ୍ସ ବର୍କେଲି ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଲ୍ୟାବୋରେଟୋରୀ, ମହାକାଶର ଏକ ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଛି, ଯାହା ଆମକୁ ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତି (dark energy) ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଭାବିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିବ। ୨୦୨୫ ଜୁଲାଇ ୨୧ ରେ, ସେମାନେ “Super Set of Supernovae Suggests Dark Energy Surprise” ନାମକ ଏକ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଲେଖାଟି ପିଲାଏ ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ରୋମାଞ୍ଚକର ବିଜ୍ଞାନ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ।
ମହାବିସ୍ଫୋରଣ କ’ଣ?
କଳ୍ପନା କରନ୍ତୁ, ଆକାଶରେ ଏକ ତାରା ଖୁବ୍ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୋଇ ଜଳି ଉଠୁଛି, ତା’ପରେ ଏକ ବିରାଟକାୟ ବିସ୍ଫୋରଣରେ ତା’ର ଅନ୍ତିମ ନିଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରୁଛି। ଏହି ଘଟଣାକୁ ମହାବିସ୍ଫୋରଣ (supernova) କୁହାଯାଏ। ଏହା ତାରାମାନଙ୍କ ଜୀବନର ଶେଷ ପର୍ବ, ଯେତେବେଳେ ସେମାନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଆଲୋକ ଏବଂ ଶକ୍ତି ନିର୍ଗତ କରିଥାନ୍ତି। ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ମହାବିସ୍ଫୋରଣ ଗୁଡ଼ିକର ଅଧ୍ୟୟନ କରନ୍ତି, କାରଣ ସେମାନେ ବିଶ୍ୱର ଇତିହାସ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ବିଷୟରେ ବହୁତ କିଛି କହିପାରନ୍ତି।
ଏକ “ମହାବିସ୍ଫୋରଣର ପରିବାର” କାହିଁକି?
ଏହି ନୂଆ ଲେଖାଟିରେ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ “ମହାବିସ୍ଫୋରଣର ପରିବାର” ଖୋଜି ପାଇଛନ୍ତି। ଏମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପ୍ରକାରର ମହାବିସ୍ଫୋରଣ, ଯାହା Type Ia supernovae ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା। ଏମାନେ ସବୁବେଳେ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ମାତ୍ରାରେ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହୋଇ ଜଳନ୍ତି, ଯାହାକୁ “ମାନକ ଲିପି” (standard candle) ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ। ଏହାଦ୍ୱାରା, ଆମେ ସେମାନଙ୍କ ଦୂରତା ମାପିପାରୁ।
ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତିର ରହସ୍ୟ
ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଧରି, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ବିଶ୍ୱ ଖାଲି ପ୍ରସାରିତ ହେଉନାହିଁ, ବରଂ ଏହାର ପ୍ରସାରଣର ଗତି ବଢ଼ୁଛି। ଏହା ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଘଟଣା, କାରଣ ଆମେ ଭାବିଥାଉ ଯେ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଶକ୍ତିର ମିଳିତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବଳ ପ୍ରସାରଣକୁ ଧୀରେ ଧୀରେ କମାଇଦେବ। ଏହି ବଢ଼ୁଥିବା ପ୍ରସାରଣ ପଛରେ ଯେଉଁ ଅଦୃଶ୍ୟ ଶକ୍ତି କାମ କରୁଛି, ତାକୁ “ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତି” କୁହାଯାଏ। ଏହାର ପ୍ରକୃତି କ’ଣ, ତାହା ଆମ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ରହସ୍ୟ।
ନୂଆ ଆବିଷ୍କାର କ’ଣ କହୁଛି?
ବର୍କେଲି ଲ୍ୟାବୋରେଟୋରୀର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ Type Ia supernovae ର ଏହି “ମହାବିସ୍ଫୋରଣର ପରିବାର” ର ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାରେ ଏକ ନୂଆ ଉପାୟ ଖୋଜିଛନ୍ତି। ଏହା ସେମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତିର ସ୍ୱରୂପ ଉପରେ ଅଧିକ ସଠିକ୍ ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିବ। ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ, ଏମାନେ Type Ia supernovae ର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳତା ଏବଂ ରଙ୍ଗକୁ ଅଧିକ ଭାବରେ ସମାନତା ରଖିପାରିଛନ୍ତି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଏମାନେ ବିଶ୍ୱର ପ୍ରସାରଣର ଗତି ମାପିବା ପାଇଁ ଆହୁରି ସଠିକ୍ ହୋଇଛନ୍ତି।
ଏହା କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଏହି ନୂଆ ଆବିଷ୍କାର ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତି ବିଷୟରେ ଆମ ବୁଝିବାକୁ ବହୁତ ଆଗକୁ ନେଇଯାଇଛି। ସେମାନେ ଯେଉଁ ତଥ୍ୟ ପାଇଛନ୍ତି, ତାହା କେତେକ ପୁରୁଣା ଧାରଣାକୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରୁଛି। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତି ଆମେ ଭାବୁଥିବା ଠାରୁ ଭିନ୍ନ ହୋଇପାରେ। ହୋଇପାରେ, ଏହା ସମୟ ସହିତ ବଦଳୁଛି, କିମ୍ବା ଏହା କିଛି ନୂଆ ଧରଣର ଶକ୍ତି।
ଆଗକୁ କ’ଣ?
ଏହି ନୂଆ ଆବିଷ୍କାର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ଧାର ଶକ୍ତିର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ରାସ୍ତା ଦେଖାଇଛି। ସେମାନେ ଆହୁରି ଅଧିକ ମହାବିସ୍ଫୋରଣର ଅଧ୍ୟୟନ କରିବେ ଏବଂ ଏହାର ସ୍ୱରୂପ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ।
ତୁମେ ଏଥିରେ କିପରି ସମ୍ପୃକ୍ତ ହୋଇପାରିବ?
ବିଜ୍ଞାନ ଏକ ରୋମାଞ୍ଚକର ଯାତ୍ରା। ତୁମେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଯାତ୍ରାର ଏକ ଅଂଶ ହୋଇପାରିବ। ଆକାଶକୁ ଦେଖ, ତାରାମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଜାଣ, ଏବଂ ବିଶ୍ୱର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନରେ ସାମିଲ ହୁଅ। ଏହି ଲେଖାଟି ତୁମକୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବାକୁ ଏକ ଛୋଟ ପ୍ରୟାସ। ମନେ ରଖ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏକଦା ତୁମ ଭଳି ହିଁ ଥିଲେ – ଜିଜ୍ଞାସୁ ଏବଂ ବିଶ୍ୱକୁ ଜାଣିବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ। ତୁମର ଜିଜ୍ଞାସା ହିଁ ହେଉଛି ବିଜ୍ଞାନର ଆଲୋକ।
Super Set of Supernovae Suggests Dark Energy Surprise
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-21 15:00 ରେ, Lawrence Berkeley National Laboratory ‘Super Set of Supernovae Suggests Dark Energy Surprise’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।