କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତା (AI) ଦ୍ୱାରା RNA ଟୀକା ଓ ଚିକିତ୍ସା ବିକାଶର ଗତି ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ ହେବ: ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା
ପରିଚୟ:
କେବେ ଭାବିଛନ୍ତି କି, କିଛି ସମୟ ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁ ରୋଗଗୁଡ଼ିକ ଅତି ଭୟଙ୍କର ଥିଲା, ଆଜି ତା’ର ଟୀକା ଉପଲବ୍ଧ ହେଲାଣି? କରୋନା ଭାଇରସ୍ (COVID-19) ଟୀକା କଥା ଭାବନ୍ତୁ, ଯାହା ମାତ୍ର କିଛି ମାସ ମଧ୍ୟରେ ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଅଭୂତପୂର୍ବ ସଫଳତା ପଛରେ ରହିଛି ଏକ ଯାଦୁଗରୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତି – RNA ଟୀକା। ଏବଂ ଆଜି, ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (MIT)ର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ନୂଆ ଖୁସି ଖବର ଦେଇଛନ୍ତି। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆମର ସାଥୀ କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତା (Artificial Intelligence – AI) ଆଗାମୀ ଦିନରେ RNA ଟୀକା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ RNA ଚିକିତ୍ସାର ବିକାଶକୁ ଆହୁରି ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ। ଆସନ୍ତୁ, ଏହି ମଜାଦାର ବିଷୟଟିକୁ ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ଭାଷାରେ ବୁଝିବା।
RNA ଟୀକା କ’ଣ?
ଆମ ଶରୀରର ପ୍ରତ୍ୟେକ କୋଷ (cell) ଭିତରେ ଏକ ଅଦୃଶ୍ୟ ମାଷ୍ଟର ପ୍ଲାନ ଥାଏ, ଯାହାକୁ ଆମେ ଡିଏନ୍ଏ (DNA) କହିଥାଉ। ଏହି ଡିଏନ୍ଏ ଆମକୁ କିପରି ଦେଖାଯିବ, ଆମର କେଶ ରଙ୍ଗ କ’ଣ ହେବ, ଏପରିକି ଆମର କିଛି ରୋଗ ପ୍ରତି କେତେ ପ୍ରତିରୋଧକ କ୍ଷମତା ରହିବ, ତାହା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରେ।
RNA ହେଉଛି ଡିଏନ୍ଏର ଜଣେ ସହକର୍ମୀ। ଏହା ଡିଏନ୍ଏରେ ଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ କୋଷର ଅନ୍ୟ ଭାଗକୁ ବାହିନେଇ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଇଥାଏ। ଠିକ୍ ଯେମିତି, ଘର ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନର୍ (ଡିଏନ୍ଏ) ଯେଉଁ ନକ୍ଶା ତିଆରି କରନ୍ତି, ତାକୁ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ (RNA) ପାଖକୁ ନେଇ କାମ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଏ।
RNA ଟୀକା ଏହି RNA ପ୍ରଯୁକ୍ତିକୁ ବ୍ୟବହାର କରିଥାଏ। ଏହା ଆମ ଶରୀରକୁ ଭୂତାଣୁ (virus) କିମ୍ବା ବ୍ୟାକ୍ଟେରିଆ (bacteria) ପରି ରୋଗକାରୀ ଜୀବାଣୁମାନଙ୍କ ବିଷୟରେ ଶିଖାଇଥାଏ। RNA ଟୀକା ଆମ ଶରୀରକୁ ଏହି ଜୀବାଣୁର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅଂଶ ତିଆରି କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦିଏ। ତା’ପରେ ଆମ ଶରୀରର ପ୍ରତିରୋଧକ ବ୍ୟବସ୍ଥା (immune system) ଏହି ଅଂଶକୁ ଚିହ୍ନି ତା’ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଲଢ଼ିବା ପାଇଁ ଶିଖେ। ଫଳରେ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରକୃତ ରୋଗକାରୀ ଜୀବାଣୁ ଆମ ଶରୀରକୁ ଆକ୍ରମଣ କରେ, ଆମ ଶରୀର ତାକୁ ସହଜରେ ଚିହ୍ନି ଧ୍ୱଂସ କରିଦେଇଥାଏ।
AI କ’ଣ ଓ ଏହା କିପରି ସାହାଯ୍ୟ କରେ?
AI କିମ୍ବା କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତା ହେଉଛି କମ୍ପ୍ୟୁଟରର ଏକ ବିଶେଷ ପ୍ରକାରର କ୍ଷମତା, ଯାହା ମଣିଷର ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ଭଳି କାମ କରିପାରେ। ଏହା ତଥ୍ୟ (data) ଅଧ୍ୟୟନ କରି, ନିଜେ ଶିଖି ଏବଂ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିପାରେ।
RNA ଟୀକା ତିଆରି କରିବା ଏକ ଜଟିଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା। ଏଥିରେ ବହୁତ ତଥ୍ୟ, ଗଣନା (calculation) ଏବଂ ପରୀକ୍ଷା (experiment) କରିବାକୁ ପଡ଼େ। AI ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ବିଶେଷ ଭାବରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରେ।
- RNAର ସଂରଚନା (Structure) ବୁଝିବା: RNA କିପରି କାମ କରେ, ତା’ର ସଠିକ୍ ସଂରଚନା କ’ଣ, ତାହା ବୁଝିବା ଅତି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। AI ବିଶାଳ ପରିମାଣର ତଥ୍ୟ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି RNAର ସଂରଚନାକୁ ଅଧିକ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ।
- ପ୍ରଭାବଶାଳୀ RNA ତିଆରି: କେଉଁ RNA ଟିକା ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ହେବ, ତାହା AI ଗଣନା କରି କହିପାରେ। ଏହା ଟୀକାର ଗୋଟିଏ ଅଂଶକୁ କିପରି ତିଆରି କରିବା ଉଚିତ୍, ତାହା ମଧ୍ୟ କହିଦେବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଟୀକା ସଠିକ୍ ଭାବରେ କାମ କରିବ।
- ସୁରକ୍ଷା ଯାଞ୍ଚ: ଟୀକା କେତେ ସୁରକ୍ଷିତ, ତାହା ଜାଣିବା ଅତି ଜରୁରୀ। AI ତଥ୍ୟ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରି ଟୀକାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପାର୍ଶ୍ୱ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା (side effects) କ’ଣ ହୋଇପାରେ, ତାହା ପୂର୍ବରୁ କହିଦେଇପାରେ।
- ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା: କେବଳ ଟୀକା ନୁହେଁ, କର୍କଟ (cancer) ଭଳି ଅନେକ ଜଟିଳ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସାରେ ମଧ୍ୟ RNA ବ୍ୟବହାର ହୋଇପାରେ। AI ଏହିସବୁ ଚିକିତ୍ସା ବିକାଶରେ ମଧ୍ୟ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ।
MITର ଅଧ୍ୟୟନ କ’ଣ କହୁଛି?
MITର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏକ ନୂଆ AI ମଡେଲ ତିଆରି କରିଛନ୍ତି। ଏହି ମଡେଲ RNAର ଗଠନ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀତା ବିଷୟରେ ଅନେକ ନୂଆ ଜିନିଷ ଶିଖିପାରେ। ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରି RNA ଟୀକା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଔଷଧ ତିଆରି କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ହୋଇଯିବ। ପୂର୍ବରୁ ଯାହା ତିଆରି କରିବାକୁ ବର୍ଷ ବର୍ଷ ଲାଗୁଥିଲା, ତାହା ଏବେ ମାତ୍ର କିଛି ମାସରେ ସମ୍ଭବ ହୋଇପାରିବ।
ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା କ’ଣ ଅର୍ଥ ରଖେ?
ଏହି ଉନ୍ନତି ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଖୁସି ଖବର।
- ଶୀଘ୍ର ଟୀକା: ଯେତେବେଳେ କୌଣସି ନୂଆ ରୋଗ ବ୍ୟାପେ, ତା’ର ଟୀକା ବହୁତ ଶୀଘ୍ର ତିଆରି ହୋଇଯିବ। ଏହା ଆମକୁ ଏବଂ ଆମ ପରିବାରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖିବ।
- କମ ଖର୍ଚ୍ଚ: ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଉନ୍ନତି ଦ୍ୱାରା ଟୀକା ଏବଂ ଔଷଧ ତିଆରି କରିବାର ଖର୍ଚ୍ଚ କମିବ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଏଗୁଡ଼ିକ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇପାରିବ।
- ଜଟିଳ ରୋଗର ଚିକିତ୍ସା: କର୍କଟ, ମଧୁମେହ (diabetes) ଭଳି ଅନେକ ଜଟିଳ ରୋଗର ଭଲ ଚିକିତ୍ସା ମିଳିବ।
- ବିଜ୍ଞାନରେ ନୂଆ ସୁଯୋଗ: ତୁମ ଭିତରୁ ଯେଉଁମାନେ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ, ତୁମ ପାଇଁ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ନୂଆ ସୁଯୋଗ ଉନ୍ମୋଚିତ ହେବ। ତୁମେ AI ଏବଂ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ (biology)କୁ ଏକାଠି କରି ମଣିଷଜାତିର କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ କାମ କରିପାରିବ।
ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବା:
ଏହି ଖବର ତୁମମାନଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନ, ବିଶେଷ କରି AI ଏବଂ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ କରିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଏ।
- କୌତୁହଳ ଜାଗାନ୍ତୁ: ତୁମର ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାନ୍ତୁ – AI କିପରି କାମ କରେ? RNA କ’ଣ? ଏହିସବୁ ଜାଣିବା ପାଇଁ ବହି ପଢ଼ନ୍ତୁ, ଇଣ୍ଟରନେଟରେ ଖୋଜନ୍ତୁ।
- ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କୁ ଭାବନ୍ତୁ: MITର ଏହି ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଯେପରି କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରି ଏହି ସଫଳତା ପାଇଛନ୍ତି, ତୁମେମାନେ ମଧ୍ୟ ସେପରି ପ୍ରେରଣା ନେଇ ପାରିବ।
- ଖେଳି ଖେଳି ଶିଖନ୍ତୁ: AI ଏବଂ ଜୀବବିଜ୍ଞାନ ଉପରେ ଅନେକ ମଜାଦାର ଖେଳ ଏବଂ ଆପ୍ଲିକେସନ ଉପଲବ୍ଧ ଅଛି। ସେଗୁଡ଼ିକ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
- ଭବିଷ୍ୟତର କଳ୍ପନା କରନ୍ତୁ: ତୁମେମାନେ କ’ଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛ? ତୁମେ ମଧ୍ୟ ଏପରି କିଛି ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆବିଷ୍କାର କରିପାରିବ, ଯାହା ମଣିଷ ଜାତି ପାଇଁ ଉପକାରୀ ହେବ।
ଶେଷ କଥା:
AI ଏବଂ RNA ଟୀକା ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଏହି ସମାବେଶ ମଣିଷର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ନୂଆ ଯୁଗର ଆରମ୍ଭ କରିବ। ପିଲା ଓ ଛାତ୍ରମାନେ ଏହାକୁ ଏକ ନୂଆ ସୁଯୋଗ ଭାବରେ ଦେଖନ୍ତୁ। ଆଜିଠାରୁ ହିଁ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହ ଦେଖାନ୍ତୁ, କାରଣ ତୁମେମାନେ ହିଁ ହେବ ଭବିଷ୍ୟତର ବୈଜ୍ଞାନିକ, ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଉନ୍ନତିକୁ ଆହୁରି ଆଗକୁ ନେଇଯିବେ।
How AI could speed the development of RNA vaccines and other RNA therapies
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-15 09:00 ରେ, Massachusetts Institute of Technology ‘How AI could speed the development of RNA vaccines and other RNA therapies’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।