ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଖଣିଜର ମ୍ୟାଜିକ୍: ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟାର ରିଆକ୍ଟରରେ ଏହାର ଜୀବନକାଳ କେତେ?
କେବେ ଭାବିଛ କି, ଆମେ ଯେଉଁ ଶକ୍ତି ବ୍ୟବହାର କରୁ, ତାହା କେଉଁଠୁ ଆସୁଛି? ତାରକାମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଛୋଟ ବ୍ୟାଟେରୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଶକ୍ତିର ଅନେକ ଉତ୍ସ ଅଛି। କିନ୍ତୁ ଏକ ବିଶେଷ ଉତ୍ସ ହେଉଛି ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟାର ରିଆକ୍ଟର, ଯାହା ଘରୋଇ ବିଜୁତା ତିଆରି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଆଜି ଆମେ ଏହି ରିଆକ୍ଟର ମାନଙ୍କରେ ବ୍ୟବହୃତ ଏକ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଖଣିଜ, “ଗ୍ରାଫାଇଟ୍” ବିଷୟରେ କହିବୁ, ଯାହା ବିଜ୍ଞାନର ଏକ ନୂଆ ଖୋଲାକାର ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି।
ଏମ୍ଆଇଟିର ନୂଆ ଖୋଲାକାର:
ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (MIT)ର କିଛି ଚତୁର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଏକ ନୂଆ ଗବେଷଣା କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟାର ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଖଣିଜ କେତେ ଦିନ ତିଷ୍ଠି ରହିପାରେ, ତାକୁ ଜାଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଗବେଷଣା ୨୦୨୫ ମସିହାର ଅଗଷ୍ଟ ୧୪ ତାରିଖରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି।
ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ କ’ଣ?
ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଆମେ ସ୍କୁଲରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ପେନସିଲର କଳା ଅଂଶ। ଏହା ଅଙ୍ଗାରକ (Carbon) ନାମକ ଏକ ଖଣିଜ ଦ୍ୱାରା ତିଆରି। କିନ୍ତୁ ରିଆକ୍ଟର ମାନଙ୍କରେ ବ୍ୟବହୃତ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଖୁବ୍ ଶୁଦ୍ଧ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ତିଆରି ହୋଇଥାଏ।
ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟାର ରିଆକ୍ଟରରେ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ର କାମ କ’ଣ?
ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟାର ରିଆକ୍ଟରରେ, ୟୁରେନିୟମ ନାମକ ଏକ ଖଣିଜ ଭାଙ୍ଗି ଶକ୍ତି ତିଆରି କରାଯାଏ। ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଛୋଟ ଛୋଟ କଣିକା (Neutrons) ବାହାରନ୍ତି। ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଏହି କଣିକା ମାନଙ୍କର ଗତି ଧୀମା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଏହା ରିଆକ୍ଟରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ଚଲାଇବା ପାଇଁ ବହୁତ ଜରୁରୀ।
ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କ’ଣ ଖୋଜିଲେ?
ରିଆକ୍ଟର ଭିତରେ ଅତି ଉଚ୍ଚ ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ଘନ ରେଡିଏସନ୍ ଥାଏ। ଏହି ପରିବେଶରେ ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଧୀରେ ଧୀରେ ଖରାପ୍ ହେବା ଆରମ୍ଭ କରେ। MITର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଏହି ଖରାପ୍ ହେବା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅଧିକ ଭଲ ଭାବରେ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଏକ ନୂଆ ଉପାୟ ଖୋଜି ବାହାର କରିଛନ୍ତି। ସେମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଗ୍ରାଫାଇଟ୍ ଖରାପ୍ ହେଲେ ଛୋଟ ଛୋଟ ଛିଦ୍ର ତିଆରି ହୁଏ, ଯାହା ରିଆକ୍ଟରର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ।
ଏହି ଖୋଲାକାର କାହିଁକି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ?
ଏହି ନୂଆ ଖୋଲାକାର ନ୍ୟୁକ୍ଲିୟାର ରିଆକ୍ଟରକୁ କେତେ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ଚଲାଇହେବ, ତାକୁ ଠିକ୍ ଭାବରେ ଜାଣିବାକୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଏହାଦ୍ୱାରା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ରିଆକ୍ଟର ମାନଙ୍କର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ (Maintenance) ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ଭଲ ଯୋଜନା କରିପାରିବେ। ଏହା ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନକୁ ଅଧିକ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ କରିବ।
କିପରି ଏହା ଆମକୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ?
- ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ବିଜ୍ଞାନ: ପିଲାମାନେ ଜାଣିପାରିବେ ଯେ, ଆମେ ପ୍ରତିଦିନ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ପେନସିଲର କଳା ଅଂଶ (ଗ୍ରାଫାଇଟ୍) କେତେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାମ କରିପାରେ।
- ବଡ଼ ସମସ୍ୟାର ଛୋଟ ଉତ୍ତର: ରିଆକ୍ଟର ପରି ଏକ ବଡ଼ ଯନ୍ତ୍ର କେମିତି କାମ କରେ ଏବଂ ତାକୁ କିପରି ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଏ, ତାହା ଏହି ଗବେଷଣା ଦ୍ୱାରା ଜଣାପଡ଼ୁଛି।
- ସବୁକିଛି ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ: ଏହି ଖବର ପିଲାଙ୍କ ମନରେ ନୂଆ ପ୍ରଶ୍ନ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ। ଯେମିତି, ଆଉ କେଉଁ ଖଣିଜ ରିଆକ୍ଟରରେ ବ୍ୟବହାର ହୁଏ? ତାପମାତ୍ରା ବଢ଼ିଲେ କ’ଣ ହୁଏ?
- ସାହସୀ ଖୋଲାକାର: ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ କିପରି ନୂଆ ନୂଆ ଜିନିଷ ଖୋଜନ୍ତି, ତାହା ଜାଣିବା ପିଲାଙ୍କୁ ନୂଆ କିଛି କରିବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ।
ଏହି ଖବରଟି ବିଜ୍ଞାନକୁ ଏକ ରୋମାଞ୍ଚକର ଅଭିଯାନରେ ପରିଣତ କରିପାରେ, ଯାହା ପିଲାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତି ଏବଂ ଏହାର ରହସ୍ୟମୟତାକୁ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବ। ତେବେ, ଆସନ୍ତୁ ଆମେ ସମସ୍ତେ ବିଜ୍ଞାନର ଏହି ଅନେକ ରହସ୍ୟମୟ ଦୁନିଆକୁ ଖୋଲିବା ଏବଂ ନୂଆ ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିବା!
Study sheds light on graphite’s lifespan in nuclear reactors
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-08-14 21:30 ରେ, Massachusetts Institute of Technology ‘Study sheds light on graphite’s lifespan in nuclear reactors’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।