ଜଙ୍ଗଲର କାର୍ବନ ଶୋଷଣରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱ: ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା
ପରିଚୟ
୨୦୨୫ ମସିହାର ଜୁଲାଇ ୨୮ ତାରିଖରେ, ମାସାଚୁସେଟ୍ସ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି (MIT) ତରଫରୁ ଏକ ଗବେଷଣା ପତ୍ର ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି, ଯାହାର ଶୀର୍ଷକ ହେଉଛି “Why animals are a critical part of forest carbon absorption” (ଜଙ୍ଗଲର କାର୍ବନ ଶୋଷଣରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଗୁରୁତ୍ୱ କାହିଁକି?) । ଏହି ଗବେଷଣା ପତ୍ରଟି ଜଙ୍ଗଲରେ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (CO2) ଶୋଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଭୂମିକା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଛି । ଏହି ଲେଖାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଓ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଏହି ବିଷୟରେ ସହଜ ଭାଷାରେ ବୁଝାଇବା ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ।
କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (CO2) କଣ?
ଆମେ ପ୍ରତିଦିନ ନିଶ୍ବାସରେ ଯେଉଁ ବାୟୁ ଛାଡୁ, ତା’ ଭିତରେ କାର୍ବନ ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍ (CO2) ଥାଏ । ଏହା ଏକ ଗ୍ୟାସ । ଏହା ଆମର ପୃଥିବୀକୁ ଗରମ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ମାତ୍ର, ଯେତେବେଳେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରେ CO2 ର ମାତ୍ରା ବଢ଼ିଯାଏ, ପୃଥିବୀ ଅଧିକ ଗରମ ହୋଇଯାଏ । ଏହାକୁ “ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ୱାର୍ମିଙ୍ଗ” କୁହାଯାଏ ।
ଜଙ୍ଗଲ ଓ କାର୍ବନ ଶୋଷଣ
ଜଙ୍ଗଲ ଆମ ପୃଥିବୀର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ । ଗଛମାନେ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣ ବ୍ୟବହାର କରି, ନିଜର ଖାଦ୍ୟ ତିଆରି କରନ୍ତି । ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ “ଫଟୋସିନ୍ଥେସିସ୍” କୁହାଯାଏ । ଏହି ସମୟରେ, ଗଛମାନେ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ CO2 ଶୋଷଣ କରିନିଅନ୍ତି ଏବଂ ଅମ୍ଳଜାନ (Oxygen) ଛାଡନ୍ତି, ଯାହା ଆମ ନିଶ୍ବାସ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ । ଏହିପରି ଭାବରେ, ଜଙ୍ଗଲ ବାୟୁମଣ୍ଡଳରୁ ଅଧିକ CO2 କୁ ଶୋଷିନେଇ ପୃଥିବୀର ତାପମାତ୍ରାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି ।
ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଭୂମିକା
ବର୍ତ୍ତମାନ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା, ଏହି କାର୍ବନ ଶୋଷଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ କଣ ଭୂମିକା ରହିଛି । MIT ର ଏହି ନୂତନ ଗବେଷଣା ଅନୁଯାୟୀ, ପଶୁପକ୍ଷୀମାନେ ଜଙ୍ଗଲର କାର୍ବନ ଚକ୍ରରେ (Carbon Cycle) ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।
-
ବୀଜ ବିକିରଣ (Seed Dispersal): ପକ୍ଷୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜନ୍ତୁମାନେ ଫଳ ଖାଇବା ପରେ, ସେହି ଫଳର ମଞ୍ଜିକୁ ଏକ ସ୍ଥାନରୁ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନକୁ ନେଇଯାଆନ୍ତି । ଏହାଦ୍ୱାରା ନୂଆ ଗଛ ଉତ୍ପନ୍ନ ହେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ଅଧିକ ଗଛ ମାନେ ଅଧିକ CO2 ଶୋଷଣ କରନ୍ତି ।
-
ଖତ ପ୍ରସ୍ତୁତି (Fertilization): ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ମଳ ଏବଂ ମୃତ ଶରୀର ମାଟିରେ ମିଶି ତାକୁ ଉର୍ବର କରିଥାଏ । ଏହି ଉର୍ବର ମାଟିରେ ଗଛମାନେ ଭଲଭାବରେ ବଢ଼ିପାରନ୍ତି ଏବଂ ଅଧିକ CO2 ଶୋଷଣ କରିପାରନ୍ତି ।
-
ଭୂ-କ୍ଷୟ ରୋକିବା (Preventing Soil Erosion): କିଛି ଜନ୍ତୁ, ଯେପରିକି ଉଦର (Burrowing animals), ମାଟି ଖୋଳିବା ଦ୍ୱାରା ମାଟିର ଗଠନରେ ସୁଧାର ଆଣନ୍ତି । ଏହା ମାଟି କ୍ଷୟକୁ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ, ଯଦ୍ୱାରା ଜଙ୍ଗଲର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ରହେ ।
-
ଶିକାର ଓ ଶିକାରୀ (Predator-Prey Dynamics): ଶିକାରୀ ଓ ଶିକାରର ସନ୍ତୁଳନ ମଧ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରେ । କିଛି ଗବେଷଣାରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଶିକାରୀଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତିରେ ଶିକାର ହେଉଥିବା ପ୍ରାଣୀମାନେ ଅଧିକ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଯାଆନ୍ତି, ଯାହା ଉଦ୍ଭିଦମାନଙ୍କ ବୃଦ୍ଧିରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ କଣ ଶିଖିବାକୁ ଅଛି?
ପିଲାମାନେ ଏହି ବିଷୟରୁ ବହୁତ କିଛି ଶିଖିପାରିବେ:
-
ପ୍ରକୃତିର ମହତ୍ତ୍ୱ: ଜଙ୍ଗଲ କେବଳ ଗଛରେ ଭରପୂର ନୁହେଁ, ଏହା ଅନେକ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ଘର । ଆମେ ଏହି ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନକୁ ରକ୍ଷା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
-
ପରିବେଶ ସନ୍ତୁଳନ: ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ, ଛୋଟ ହେଉ ବା ବଡ଼, ପରିବେଶରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ନିର୍ବାହ କରେ । ଗୋଟିଏ ଜୀବର ଅନୁପସ୍ଥିତି ପରିବେଶରେ ବଡ଼ ଧରଣର ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିପାରେ ।
-
ବିଜ୍ଞାନର ଆବଶ୍ୟକତା: ଏହି ଗବେଷଣା ଦେଖାଉଛି ଯେ, ଆମେ କେତେ ଅଜଣା ଜିନିଷ ବିଷୟରେ ଶିଖୁଛୁ । ବିଜ୍ଞାନ ଆମକୁ ପ୍ରକୃତିର ରହସ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ଆଗକୁ କଣ?
MIT ର ଏହି ଗବେଷଣା ଆମକୁ ଏକ ନୂଆ ଦିଗ ଦେଖାଇଛି । ଆମେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜାଣୁଥିଲୁ ଯେ ଗଛମାନେ CO2 ଶୋଷଣ କରନ୍ତି । ମାତ୍ର, ଏହି ଗବେଷଣା ଦେଖାଇଛି ଯେ, ପଶୁପକ୍ଷୀମାନେ ମଧ୍ୟ ପରୋକ୍ଷ ଭାବରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ଏହି ଗବେଷଣାରୁ ଆହୁରି ଅନେକ ନୂଆ ତଥ୍ୟ ମିଳିପାରେ ।
ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା:
ପ୍ରିୟ ପିଲାମାନେ, ବିଜ୍ଞାନ ଏକ ମଜାଳିଆ ବିଷୟ । ଆମ ଚାରିପାଖରେ ଘଟୁଥିବା ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର କାରଣ ଖୋଜି ବାହାର କରିବା, ନୂଆ ଜିନିଷ ଶିଖିବା, ଏସବୁ ବିଜ୍ଞାନର ଅଂଶ । ଏହି ଗବେଷଣା ଠାରୁ ଆମେ ଶିଖିଲୁ ଯେ, ଜଙ୍ଗଲର କାର୍ବନ ଶୋଷଣରେ ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କ ମଧ୍ୟ ବଡ଼ ଭୂମିକା ରହିଛି । ତେଣୁ, ପ୍ରକୃତିକୁ ଭଲ ପାଆନ୍ତୁ, ପଶୁପକ୍ଷୀଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତୁ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଆଗ୍ରହୀ ହୁଅନ୍ତୁ । ଆପଣମାନେ ମଧ୍ୟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଏଭଳି ଅନେକ ଆବିଷ୍କାର କରିପାରିବେ ।
Why animals are a critical part of forest carbon absorption
ଏଆଇ ସମ୍ବାଦ ଦେଇଛି।
Google Gemini ରୁ ଉତ୍ତର ପାଇଁ ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରଶ୍ନ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଛି:
2025-07-28 18:30 ରେ, Massachusetts Institute of Technology ‘Why animals are a critical part of forest carbon absorption’ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଦୟାକରି ସମ୍ବନ୍ଧିତ ସୂଚନା ସହ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଲେଖା ଲେଖନ୍ତୁ, ଯାହା ପିଲା ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନେ ବୁଝିପାରିବେ ଏବଂ ଅଧିକ ପିଲାଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନରେ ଆଗ୍ରହୀ କରିବ। ଦୟାକରି କେବଳ ଓଡ଼ିଆରେ ଲେଖା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ।